خطا! ورودی را کنترل کنید
خطا! ورودی را کنترل کنید
ورود خودکار ؟
اگر فرم ثبت نام برای شما نمایش داده نمیشود، اینجا را کلیک کنید.
اگر فرم بازیابی کلمه عبور برای شما نمایش داده نمیشود، اینجا را کلیک کنید.
انجمن گفتگو استارتاپ و کار آفرینی
شما در حال مشاهده انجمن گفتگو استارتاپ های ایران هستید، این انجمن با هدف ایجاد بستر گفتگو پیرامون موضوعات حوزه کارآفرینی و کسب و کار های نوپا ایجاد شده است. با عضویت در این انجمن می توانید با اعضای اکوسیستم کارآفرینی کشور در ارتباط باشید.
این انجمن همچنین مرجع کاملی از شتاب دهنده ها، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری، استارتاپ ها، اسامی منتور ها، سرمایه گذاران و فعالان کارآفرینی کشور را گرداوری نموده است.
ما به شما این اطمینان را می دهیم که با جستجو در این انجمن بتوانید هر موضوعی را در رابطه با استارتاپ ها پیدا کنید. کارشناسان ما نیز بطور 24 ساعته پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
راهکارهای افزایش بهرهوری بنرهای تبلیغاتیگه گاه در رسانه های مختلف به اظهار نظرهای نادرست و حتی مغرضانه ای برمی خوریم که اثربخشی بنرهای تبلیغاتی را مورد سئوال قرار می دهند! هر چند تبلیغات از طریق بنر تنها راهکار تبلیغ نیست و این روش هم مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارد، ولی تجربه نشان می دهد که استفاده هوشمندانه از بنر بویژه در معرفی نام تجاری (Brand) و پیشبرد فروش بسیار موثراست. فرانک کاتالانو مشاور برجسته بازاریابی در سیاتل آمریکا میگوید: “اگر بخواهیم میزان آشنایی با تبلیغات بنر را به مراحل مختلف شناخت افراد تشبیه کنیم ، مثل این است که بگوئیم اکنون در پنجمین جلسه ملاقات با بنر قرار داریم؛ اولین جلسه ملاقات با اشخاص جدید معمولا” جلسه آشنایی است و در جلسات بعد بتدریج اطلاعات بیشتری در باره ملاقات شونده پیدا می کنیم و خصوصیات او را بهتر می شناسیم.” سخن او اشاره به این نکته است که: بسیاری از آگهی دهندگان به شناخت کاملتری از تبلیغات بنر (Banner Advertising) نیاز دارند تا بتوانند بخوبی از آن استفاده کنند.بر اساس آمار سازمان بین المللی تبلیغات (IAB)، در سال 2000 میلادی، تبلیغات از طریق بنر 47٪ کل تبلیغات آنلاین را تشکیل داده است. بویژه اگر توجه کنیم که رقم کل تبلیغات آنلاین در این سال 2/8 میلیارد دلار بوده، بیشتر به اهمیت این نوع تبلیغات پی می بریم. بنابراین تبلیغات از طریق بنر می تواند و می بایست بخشی از استراتژی تبلیغاتی شما باشد، به شرط آنکه به این موارد توجه کنید: 1- برای بنرهای خود پیامهای جذاب و کوتاه تهیه کنید. بنرهای تبلیغاتی با بیلبوردهای خیابانی قابل مقایسه اند.این آگهیها باید نظر بیننده را به مدتی کوتاه جذب کنند. بنرخواه در بالای صفحه باشد، یا در وسط و کناره های آن، باید با چند کلمه یا تصویر مختصر پیام خود را انتقال دهد. این آگهیها بخصوص در معرفی نام و مارکهای تجاری بسیار موفق عمل می کنند، زیرا نامها یا تصاویر کوتاه بخوبی در ذهن جای می گیرند. اگرشرکت کوچکی دارید ومی خواهید مستقیما به تبلیغ کالاو خدمات خود بپردازید(یعنی هدفتان معرفی نام تجاری نیست) باز هم بهتر است همین رویه را در پیش گیرید،یعنی کلام و تصویری را انتخاب کنید که به زیبایی و در کمال اختصار پیام شما را انتقال می دهد. 2- اطمینان یابید که بنرها مخاطب را به جای درستی هدایت می کنند. اگر از بنر برای معرفی سایت خود استفاده می کنید، قابل قبول است که مخاطبان را به صفحه اصلی (home page) سایت بفرستید. اما بنرهایی که برای پیشبرد فروش و ارائه پیشنهادات خاص طراحی شده اند، ممکن است باهدایت مخاطبان به صفحه اصلی سبب سردرگمی ایشان شوند. در این موارد، بخصوص اگر پیام یا راهنمای تصویری مناسبی برای هدایت این بازدید کنندگان در صفحه اصلی پیش بینی نکرده باشید، احتمالا آنها را از دست خواهید داد. کریس ماهر، مدیر شرکت بازاریابی M2K در آستین تکزاس می گوید: ” اگر کاربر را خسته و سردرگم کنیم، بدون آنکه از ما خرید کند، به سایت دیگری خواهد رفت. این یکی از خطاهای مهمی است که آگهی دهندگان مرتکب میشوند.” بنابراین، بجای آنکه مخاطب را به صفحه اصلی سایت بفرستیم، بهتر است او را مستقیما” به صفحه ای که برای پیشبرد فروش طراحی شده ـ و بنر ها را به آن مرتبط (لینک) کرده ایم – هدایت نمائیم. در این صفحه باید محصول یا پیشنهاد خود را به صورت مشروح معرفی کنیم و از مخاطب بخواهیم که با پر کردن فرم محصول را سفارش دهد یا با ما تماس بگیرد. به این ترتیب اگر مخاطب فرم را هم پر نکند، مطمئن هستیم که پیام ما را دریافت کرده است. 3- تبلیغات خود را هدفگیری کنید. منظور از تبلیغات هدفگیری شده، پیام رسانی به مخاطبانی است که دارای علائق مشترک شغلی، تخصصی، هنری، ورزشی و امثال آن هستند. در تبلیغات از طریق بنر این گروهها را می توان با دسته بندی سایتهای نمایش دهنده آگهی از یکدیگر تفکیک کرد، بطوریکه هر آگهی برای گروه خاصی از مخاطبان پخش شود. نا گفته پیداست که به این ترتیب هزینه ها کاهش و بازدهی تبلیغات به میزان درخور توجهی افزایش می یابد. 4- تبلیغات خود را با گروههای کوچک محک بزنید. یک وجه امتیاز یا زیبایی تبلیغات اینترنتی این است که با هزینه ناچیزی می توانید آگهی های خود را با گروه کوچکی از مخاطبان بیازمائید. همچنین می توانید بنرهایی با شکلها، رنگها، متنها و اندازه های مختلف تهیه و اثر بخشی آنها را با هم مقایسه کنید. با کمی دقت و حوصله می توانید پیشنهاد های فروش را بگونهای تنظیم نمائید که با خصوصیات وعلائق گروهی مخاطبان سازگارتر شده و بیشترین نتیجه را به بار آورد. در ایران متوسط هزینه نمایش 1000 بنر در حدود 1200 تومان است، که رقم بسیار کمی است و امکان هر نوع آزمایشی را فراهم می کند. این آزمایشها اطلاعات فراوانی به آگهی دهنده می دهد که ارزش آن دهها و گاه صدها برابر هزینه های مربوطه است. حتی می توانید هزینه و اثر بخشی تبلیغات بنر را، برای کالا یا خدمات مورد نظر، با سایر انواع تبلیغات سنتی و اینترنتی مقایسه کنید. در این صورت ملاحظه خواهید کرد که تبلیغات بنر در مورد بسیاری از محصولات ارزانتر تمام می شود و نتیجه بهتری دارد. 5- بخشی از استراتژی کلی تبلیغات خود را به بنر اختصاص دهید. تبلیغات معمولا وقتی بیشترین نتیجه رابه بار می آورد که از رسانه ها و روشهای مختلف برای رساندن پیام به مخاطب استفاده کنیم. سازمانها و شرکتهای بزرگ و با سابقه این مطلب را می دانند و می کوشند پیامهای خود را با رسانه های مختلف به مخاطبان برسانند. این شرکتها معمولا” از رادیو، تلویزیون، سینما، مطبوعات، تبلیغات محیطی (پوستر، بیلبورد، اتوبوس،…) بخوبی استفاده می کنند و در سالهای اخیر روشهای مختلف تبلیغات آنلاین را هم به این مجموعه افزوده اند.اگر بودجه شما کفاف تبلیغ در رسانه های گرانقیمت را نمی دهد، از سایر انواع تبلیغات آنلاین استفاده کنید. درج آگهی در خبرنامه های آنلاین و ارسال ای میلهای تبلیغاتی از نمونه هائی است که درکنار تبلیغات بنر می تواند به شما کمک کند. 6- در طراحی بنر از گرافیک، انیمیشن، و سایر جلوه های بصری بهره بگیرید. ترکیب بندی، رنگ، نور، حرکت، حروف و خطوط زیبا اثر محسوسی بر جلب توجه بینندگان و موفقیت بنرهای شما دارد. نثر زیبا و روان ( که پیشتر به آن اشاره شد) نیز در ترکیب با این عوامل اثرگذارتر میشود. این مجموعه ممکن است مدتها در ذهن بیننده بماند و به اهداف آگهی دهنده کمک کند. برای طراحی بنر ها از افراد متخصص و با تجربه استفاده کنید. هزینه طراحی بنر رقم درخور توجهی نیست اما اثر مهمی بر تبلیغات شما دارد. منبع: www.advercross.com
اهمیت نام تجاری در تبلیغات اینترنتینامگذاری تجاری (Branding) ، عملی است كه سبب تشخیص فوری نام یك شركت، محصول، یا خدمت از سوی مشتریان قدیم و مشتریان بالقوه میشود. این تعریف كلی در مورد وبسایتها نیز صادق است، به طوری كه میتوان گفت نام تجاری اثر مستقیمی بر ترافیك وبسایتها و جذب بیننده برای آنها دارد. برای درك بهتر عملكرد نام تجاری، تصور كنید كه نیاز به پودر لباسشویی دارید; در این صورت اگر در شهر خودتان به سر میبرید، به احتمال زیاد به فروشگاهی میروید كه آن را میشناسید و چنانچه موقتاً در شهری غریبه اقامت دارید، به شعبهء یكی از فروشگاههای زنجیرهای كه برای شما شناخته شده است مراجعه میكنید. در فروشگاه نیز به دنبال محصولی میگردید كه از قبل آن را میشناسید یا محصولی را برمیگزینید كه نام آن نكتهء مثبتی را در ذهن شما تداعی میكند. به این ترتیب نام تجاری، نقش مهمی در خرید شما ایفا میكند، یعنی هم در انتخاب فروشگاه و هم در انتخاب محصول مؤثر است. این موضوع در مورد اینترنت نیز صادق است. بر پایهء بررسیهای انجام شده از سوی پژوهشگران آمریكایی، 42 درصد از خریداران آنلاین، خرید خود را از قبل برنامهریزی میكنند; به عبارت بهتر آنها از قبل میدانند كه كدام نام تجاری را ترجیح میدهند و باید از كدام سایت خرید كنند. همچنین 82 درصد از خریداران آنلاین میگویند كه نام تجاری یك محصول، عاملی تعیینكننده در تصمیمگیری خرید آنهاست. متفاوت بودن نام وبسایت، محصول یا خدمات (از نام وبسایتها یا كالا و خدمات مشابه)، از شرایط لازم برای موفقیت نام تجاری است، ضمن آنكه باید نامی برای وبسایت یا محصول خود انتخاب كنید كه مشتریان بخواهند و بتوانند آن را به خاطر بسپارند. پس از این مرحله باید نام تجاری منتخب را به جامعهء مخاطبان موردنظر معرفی و آن را در اذهان ایشان جا انداخت; اگرچه ممكن است استفاده از تبلیغات و آگهیهای پرزرق و برق در رسانههای مختلف در این زمینه كمك شایانی كند، اما شما نیز با استفاده از دانش، خلاقیت و پشتكار در معرفی نام تجاری محصول یا خدمات خود میتوانید موفق باشید. منبع: www.advercross.com
نگاهی به بازار تبلیغات اینترنتی در ایرانمصاحبه با روزنامه دنیای اقتصاد چندی پیش گپ و گفتی مختصر با خانم سونیتا سراب پور، خبرنگار محترم روزنامه دنیای اقتصاد داشتم. ایشان در حال تحقیق و بررسی در خصوص وضعیت تبلیغات اینترنتی در ایران بودند و قصد داشتند مطلبی در این خصوص تهیه كنند. اكنون پژوهش ایشان به اتمام رسیده و بخشی از آن در روزنامه دنیای اقتصاد منتشر گردیده است. سونیتا سرابپور – بر اساس یک بررسی جدید از چشم انداز رسانهها در چهار سال آینده، اینترنت با پیشیگرفتن از روزنامهها، دومین ابزار تبلیغاتی بزرگ در آمریکا پس از تلویزیون خواهد شد. طبق گزارش شرکت ارائهکننده خدمات مشاوره پراس واتر هاوس کوپرز، کسبوکار تبلیغات آنلاین صرفنظر از تبلیغات موبایل از 2/24 میلیارد دلار در سال 2009 به 4/34 میلیارد دلار در سال 2014 توسعه مییابد. در عین حال روزنامهها همچنان با کاهش درآمد تبلیغاتی مواجه خواهند بود. همچنین پیشبینی اخیر حاکی از آن است که پرداخت هزینه برای تبلیغات در شبکههای اینترنتی جهان با 31 درصد رشد در سال جاری از سه میلیارد دلار خواهد گذشت. به این ترتیب در سال 2011 میلادی این میزان 29 درصد افزایش یافته و رقمی معادل چهار میلیارد دلار را ثبت خواهد کرد. افزایش درآمد از تبلیغات اینترنتی در کشورهای پیشرفته جهان در حالی اتفاق میافتد که در ایران این روش تبلیغاتی دوران ابتدایی خود را طی میکند و براساس برآورد فعالان این حوزه، حجم مبالغ جا به جا شده در این بازار کمتر از دو میلیارد تومان است. تبلیغات اینترنتی، در ابتدای راه امروزه تبلیغات از روشهای گوناگونی توسط رادیو، تلویزیون، روزنامهها، مجلات، در سطح شهرها بر بیلبوردها و… صورت میگیرد؛ اما در این بین یكی دیگر از روشهایی كه هزینه كمتر و تاثیرگذاری بیشتری نسبت به سایر روشها دارد، تبلیغات از طریق اینترنت یا همان تبلیغات آنلاین است. روشی كه سالها است بسیاری از كشورهای بزرگ دنیا به آن روی آوردهاند و از طریق آن كسب درآمد میكنند. این در حالی است كه این روش مثل هزاران روش دیگر هنوز در كشور ما فراگیر نشده و به نوعی اكثر افراد جامعه با این نوع تبلیغات بیگانه هستند و همچنان از همان بازاریابی سنتی برای ارائه محصولات به مشتریان استفاده میشود. امیر بختائی، کارشناس حوزه تبلیغات اینترنتی، علت اصلی عدم رشد تبلیغات اینترنتی در کشور را به پایین بودن حاشیه سود این حوزه برای کارفرمایان میداند و میافزاید: «وضعیت بازار تبلیغات اینترنتی در ایران نسبت به سالهای گذشته وضعیت بهتری پیدا کرده است، اما به طور کلی سهم ایران از بازار پر سود بسیار اندک است که علت اصلی آن هم این است که شرکتهای تبلیغاتی به خاطر پایین بودن حاشیه سود این بازار، تبلیغات توسط این رسانه را به کارفرمایان خود پیشنهاد نمیدهند و در واقع این شرکتهای تبلیغاتی قدمی برای تبلیغات در این حوزه و جذب مخاطب برنداشتهاند.» وی در ادامه میگوید: «علاوه بر نبود زیرساخت های لازم از جمله سرعت اینترنت کافی، بسیاری از سایتها، این گونه تبلیغات را وارد مدل تجاری خود نکرده؛ چرا که فکر میکنند نمیتوانند از این طریق کسب درآمد کنند و آن دسته از سایتهایی هم که به تبلیغات اینترنتی توجه نشان دادهاند به خاطر فراهم نکردن محتوایی خاص نتوانستهاند کاربران زیادی را به خود جذب کنند در نتیجه شرکتها و مدیران با دیدن این شرایط به تبلیغات از روش اینترنتی چندان روی خوش نشان نمیدهند. به باور بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه، در حال حاضر بازار تبلیغات اینترنتی در ایران یك بازار بزرگ و گسترده نیست و برخلاف كشورهای دیگر كه تبلیغات اینترنتی در واقع محور اساسی فعالیت بسیاری از شركتهای بزرگ دنیا همچون گوگل و یاهو و سرویسهای آنلاین است در ایران تنها دو الی سه سرویسدهنده هستند كه میتوانند درآمد جزئی را از طریق تبلیغات اینترنتی به دست بیاورند كه آن هم در مقابل بازدیدكنندگان زیاد آن سرویسدهندهها درآمد چندانی به حساب نمیآید. مدیر یک شرکت فعال در حوزه تبلیغات اینترنتی، حجم بازار تبلیغات اینترنتی را دو میلیارد تومان میداند که در واقع به همان روش سنتی مورد استفاده قرار میگیرد. وی در توضیح اظهار میدارد که روش تبلیغات اینترنتی کشور به همان روش سنتی صورت میگیرد؛ یعنی شرکتها از همان روشهای تبلیغاتی استفاده میکنند که مطبوعات، رادیو و تلویزیون از آن استفاده میکنند. یکی از ویژگیهای تبلیغات آنلاین ایجاد رابطه تعاملی با کاربران است، یعنی درگیر کردن کاربر، کلیک روی تبلیغ، جستوجو و در نهایت اقدام به خرید، اما در تبلیغات آنلاین ما این اتفاق به هیچ وجه رخ نمیدهد؛ چرا که کاربر اگر به تبلیغات به نمایش در آمده در یک سایت جذب شود و بخواهد آن را خریداری کند به جای راهنمایی به قسمت خرید به خود شرکت اتصال پیدا میکند. تبلیغات اینترنتی مدلها و روشهای گوناگونی دارد که از میان آنها میتوان به بنر(ثابت، انیمیشنی، تعاملی)، بنرهای دارای غنای رسانهای، نامهای تجاری و تبلیغات مبتنی بر بازی اشاره کرد؛ اما تنها روش معمولی که در ایران استفاده میشود بنرهای تبلیغاتی هستند که عموما ایستا است. میثاق نیکو، مسوول رسانههای شرکت تبلیغاتی اشاره، در این خصوص میگوید: «در ایران فضایی را به صورت ثابت به شرکت تبلیغ کننده به فروش میرسانند که این روش تضمین نمیکند که کاربر به هر قسمتی از سایت رفت این تبلیغ را ببینید. در حالی که تبلیغ اینترنتی باید پویا و برنامه ریزی شده باشد، یعنی به صورت هوشمند برنامه ریزی کند که وقتی کاربر به یک سایت سر زد، تبلیغی را برای او به نمایش بگذارد؛ اما اگر همان کاربران برای بار سوم به سایت سر زد، تبلیغ متفاوتی را به او نشان دهد. در واقع تبلیغ آنلاین یعنی هوشمند عمل کردن و شناسایی مخاطب و این در حالی است که تبلیغات اینترنتی در ایران به هیچ وجه این شرایط را برای کارفرما یا شرکت تبلیغ کننده فراهم نمیکند.» به باور وی، تبلیغات آنلاین برعکس مطبوعات، رادیو و تلویزیون که تبلیغات به نوعی شلیک در تاریکی است، شلیک در روز و با اسلحه شکاری است؛ چرا که به طور دقیق و هوشمند میتواند کاربر را شناسایی و او را تا مرحله خرید راهنمایی کند. فقدان آمار و فعالیتهای تحقیقاتی یکی دیگر از معضلات بازارتبلیغات اینترنتی، نبود آمار و ارقام دقیق مربوط به حجم تبلیغات در این حوزه است. به طوری که مهدی سرامی، معاون مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال وزارت ارشاد، در این رابطه گفته است که به دلیل اینکه سامانهای برای ثبت آمار تبلیغات در فضای اینترنت وجود ندارد، متعاقبا آمار رسمی از اینکه تا کنون چه میزان هزینه صرف تبلیغات در رسانههای دیجیتال شده نیز در دست نیست؛ اما برآوردها نشان میدهد، گردش مالی قابل توجهی از تبلیغات در فضای مجازی وجود دارد. امیر بختائی، در خصوص میزان آمار هزینه صرف شده در تبلیغات اینترنتی کشور میگوید: «این حوزه نیز همچون حوزههای دیگر دارای یک آمار رسمی و قابل استناد نیست، اما آنچه که برای یک شرکت تبلیغ کننده مهم است، میزان هزینهها نیست، بلکه برای او آمار تبلیغش مهم و حیاتی است. یعنی اینکه مشخص شود که چه تعداد کاربر اینترنت تبلیغ او را دیده، چند ثانیه روی او تمرکز و فکر کرده و در نهایت چه تعداد اقدام به خرید کردهاند و این در حالی است که با توجه به راحت بودن به دست آوردن این آمارها هنوز هیچ آماری در این خصوص در اختیار شرکتها قرار نمیگیرد.» در همین خصوص میثاق نیکو به نرمافزارهایی اشاره میکند که میتوان از طریق آن میزان دقیق استفاده کاربران از تبلیغات اینترنتی را نشان داد؛ اما این در حالی است که صاحبان و مدیران به دلیل عدم آگاهی از این نرمافزار و هزینههای احتمالی، از آن استفاده نمیکنند. به باور اکثر فعالان و کارشناسان، فراهم نبودن زیرساختهای لازم، سرعت پایین و قیمت بالای اینترنت، نبود شرکتهای بزرگ و بینالمللی برای ایجاد رقابت، عدم انجام کارهای تحقیقاتی در این حوزه، عدم آشنایی مدیران شرکتها با مزیتهای تبلیغات اینترنتی و… همه و همه از جمله دلایلی هستند که باعث شده تبلیغات اینترنتی و به طور کل تبلیغات آنلاین در کشور به رشد قابل توجهی نرسد. به اعتقاد کارشناسان، یکی از گروههایی که میتواند این گره کور افتاده در این بازار را باز کند، شرکتهای تبلیغاتی هستند؛ چرا که بسیاری از شرکتها برای تبلیغات خود به این شرکتها مراجعه میکنند و آنها هستند که تشخیص میدهند یک تبلیغ در چه رسانهای کار شود. به باور این گروه این شرکتها با استفاده از تجارب کشورهای دیگر، استخدام افراد تخصصی و آموزش دیده میتوانند مزیتهای تبلیغات اینترنتی را به شرکتها نشان دهند و از این طریق سود قابل توجهی را نیز کسب کنند. منبع: www.advercross.com
تبلیغات اینترنتیچکیده: بررسی تاثیر اینترنت بر حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی واقتصادی امروزه موضوع تحقیقات مختلف درمیان محققان و اندیشمندان سراسر جهان شده است. هدف مقاله پیش رو نیز بررسی تاثیر اینترنت بر حوزه تبلیغات است. با شروع فعالیتهای تجاری در اینترنت، تبلیغات اینترنتی نیز پابه عرصه ظهور گذاشت. گـــــرچه درحال حاضر، میزان هزینه های تبلیغــات اینترنتی نسبت به کل هزینه های تبلیغاتی بسیار پایین است لیکن نرخ رشد آن بیانگر این واقعیت است که این شاخه در آینده نه چنـــدان دور اهمیت و جایگاه ویژه ای در صنعت تبلیغات پیدا خواهدکرد. به همین دلیل، در این مقاله سعی خواهدشد تا در ابتدا معنای اصطلاح تبلیغات اینترنتی بیان شده و در ادامه انواع مدل های معروف تبلیغات در اینترنت موردبررسی قرار گیرد. مقدمه اینترنت به معنای شبکه ای از رایانه های متعدد که در سراسر جهان گسترده و با هم درارتباط هستند. از دهه نود و با واگذار شدن به بخش خصوصی کاربردهای تجاری پیدا کرد. از آن زمان به بعد بود که این شبکه تاثیرات عمیقی را بر نحوه انجام فعالیتهای تجاری گذارد. تبلیغات تجاری به دلیل ماهیت فناوری محور و ارتباطی محور خود به شدت تحت این تاثیرات قرارگرفته و اصول سنتی آن به چالش کشیــده شد. حاصل این چالشها و تاثیرات شکل گیری پدیده تبلیغات اینترنتی بود. 1 – تعریف درنظر ابتدایی و باتوجه به تعاریفی که درمورد تبلیغات و اینترنت بیان شده است، پی بردن به معنای اصطلاح تبلیغات اینترنتی چندان دشوار نخواهدبود. درحقیقت این اصطلاح به گونه ای است کـــه خودش، خود را تعریف می کند. شاید به علت همین حالت خود تعریفی بوده است که در اکثر منابع موجود (کتابها، مقالات و پایگاههای اینترنتی) در زمینه تبلیغات اینترنتی کمتر تعریف مشخصی از آن ارائه شده است. البته در ادبیات جدید تبلیغات، بعضاً تعاریفی نیز برای تبلیغات اینترنتی ذکر گردیده است. برای مثال، دوکافی(1996) از اولین کسانی که زمینه تبلیغات اینترنتی و چگونگی نگرش مصرف کنندگان به آن تحقیقاتی را انجام داده، در مقاله خود تحت عنوان ارزش تبلیغات و تبلیغات در وب تبلیغات اینترنتی را ازنظر مصرف کنندگان دربردارنده انواع بسیاری از مطالب و مضامین تجاری موجود در وب می داند – از تبلیغات الکترونیکی شبیه به تبلیغات سنتی (تابلوهای تبلیغاتی و بنرها) گرفته تا انواع دیگری که متفاوت از تبلیغات سنتی هستند (مثل ایجاد پایگاه اینترنتی). به همین گونه، اشلوزر و دیگران (1999) تبلیغات اینترنتی را هر نوع محتوا و مضمون تجـاری موجود در اینترنت می دانند که شرکتها بــــرای آگاه کردن مصرف کنندگان درمورد کالاها و خدمات خود طراحی می کنند. بعضی دیگر (PATON AND CONANT, 2002) نیز تبلیغات اینترنتی را به طور ساده استفاده از اینترنت برای انجام تبلیغات دانسته اند. لذا با درنظرگرفتن بعد رسانه ای اینترنت و باتوجه به تعریف تبلیغات تجاری که در بالا ذکر گردید می توان تبلیغات اینتــــــرنتی را چنین تعریف نمود: بــــــــه کارگیری اینترنت و فناوری های زیرمجموعه آن نظیر وب و پست الکترونیک توسط سازمانهای تجاری برای انجام فعالیتهای تبلیغاتی موردنظر.(1) تاریخچه و اهمیت با شروع فعالیتهای تجاری در اینترنت، تبلیغات اینترنتی نیز پابه عرصه ظهور گذاشت. به نظر می رسد اولین شیوه برای تبلیغ استفاده از پست الکترونیک بوده باشد. اما با اضافه شدن فناوری وب به اینترنت، تبلیغات اینترنتی به شکل امروزی آن آغاز گردید. در سال 1994 اولین بنر تبلیغاتی – که امروزه معمول ترین و مشهورترین مدل تبلیغ در اینترنت است – در پایگاه اینترنتی هات وایر (HOTWIRE) به کار گرفته شد (CHEN,2001, P.110) . از این سال به بعد بود که تبلیغات اینترنتی به عنوان تکنیکی موثر و کارا برای تبلیغات موردتوجه بازاریابان قرار گرفت (GAO ET AL, 2002). به مرور زمان انواع جدیدی از مدلهای تبلیغات در اینترنت شکل گرفتند و میزان هزینه های تبلیغاتی به طور مداوم افزایش پیدا کرد. به طوری که از میزان 55 میلیون دلار در سال 1995 به 270 میلیون دلار در سال 1996، 940 میلیون دلار در سال 1997، 2 میلیارد دلار در سال 1998 و 3/5 میلیارد دلار در سال 1999 رسید (COEN, 1999). همچنین طبق برآوردهای موسسه ژوپیتر کامیونیکیشن که یکی از معروفترین و معتبرترین موسسات در زمینه ارائه آمار و اطلاعات اینترنتی است میزان هزینه های تبلیغات اینترنتی در سالهای 2000، 2001، 2002 و 2003 به ترتیب برابر با 5/3، 7/3، 9/5 و 11/9 میلیارد دلار است. با وجود نرخ رشد نسبتاً بالای هزینه های تبلیغات اینتــرنتی طی این چند سال اما این هزینه ها در مقابل کل هزینه های تبلیغاتی صورت گرفته درجهان ناچیز است. مثلاً در سال 2000 تنها 4 درصد از کل هزینه های تبلیغاتی در ایالات متحده مربوط به تبلیغات اینترنتی بوده است. شرکت جنرال موتورز که بیشترین هزینه تبلیغات را در این سال داشته است، کمتر از یک درصد آن را به تبلیغات در اینترنت اختصاص داده است. این حقیقت درمورد شرکتهای بزرگی مثل دایملر – کرایسلر، پراکتر اند گمبل و فورد نیز به همین صورت بوده است (MORGAN STANLEY DEAN WITTER, 2001). درنتیجه به نظر می رسد که بیشترین میزان تبلیغات اینترنتی به وسیله خود شرکتهای اینترنتی – شرکتهایی مثل یاهو و آمازون که فعالیتهـــای اصلی خود را در اینترنت انجام می دهند – صورت می گیرد. طبق آمارها 55 تا 70 درصد هزینه های تبلیغات اینترنتی به چنین شرکتهایی تعلق دارد (MORGAN STANLEY DEAN WITTER, 2001). البته طبق پیش بینی موسسه ژوپیتر کامیونیکیشن تا سال 2005 میزان هزینه های اینترنتی به 16/5 میلیارد دلار خواهدرسید که 8 درصـــد از کل هزینه های تبلیغاتی را شامل می شود. نمودار شماره یک بیانگر میزان رشد تبلیغات اینترنتی تا سال 2005 و درصد آن از کل هزینه های تبلیغاتی در ایالات متحده است. مدلهای تبلیغات اینترنتی طی یک دهه ای که از پیدایش پدیده تبلیغات اینترنتی می گذرد، روشها و مدلهای مختلفی برای انجام تبلیغات در اینترنت ابداع شده و مورداستفاده قرارگرفته است. در ادامه به برخی از مهمترین این مدلها اشاره می شود. 1 – بنر: بنر (BANNER) عبارت از یک تصویر گرافیکی کوچک و معمولاً مستطیلی که به یک پایگاه اینترنتی دیگر متصل می شود و ابعاد مختلفی دارد اما به طور متوسط دارای طول 460 پیکسل (2) و عرض 60 پیکسل است (NOVAK AND HOFFMAN, 1996). بنرها اولین شکل از تبلیغات بودند که به طور گسترده در اینترنت مورداستفاده قرار گرفتند و امروزه از معروفترین و پرکاربردترین انواع تبلیغات اینترنتی به شمار می روند (MOHAMMED ET AL, 2001, P.386) . بنرها معمولاً در فرمتGIF )3، ساخته شده و در قسمت بالای صفحات اینترنتی قرار می گیرند. کاربر با کلیک کردن بر روی آنها به صفحه ای منتقل می شود که توضیحـــات بیشتری درمورد آن تبلیغ به او می دهد و یا مستقیماً به پایگاه اینترنتی شرکتی که تبلیغ مذکور را طراحی کرده منتقل می گردد. در حقیقت این مدل از تبلیغات اینتـــرنتی را می توان تا حدی به تبلیغات سنتی چاپ شده در روزنامه ها و مجلات تشبیه کرد. بنرها دارای انواع مختلف و متفاوتی هستند و می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد: الف) بنرهای ثابت: این بنرها معمولاً در فرمت GIF تهیه شده و دربردارنده تصاویر و متونی هستند که ثابت بوده و حرکت نمی کنند. قبلاً از این نوع بنرها به دلیل آنکه گمان برده می شد موردتوجه بازدیدکنندگان قرار نمی گیرند کمتر استفاده می گردید. لیکن امروزه تحقیقات نشان داده است که بعضی کاربران این نوع از بنرها را ترجیح می دهند و به همین دلیل اخیراً استفاده از آنها افزایش یافته است (MINNICK AND MINNICK, 2001). ب) بنرهای متحرک (انیمیشنی): این نوع بنرها از ترکیب چندین بنر ثابت و بــــــا استفاده از نرم افزارهایی مخصوصی نظیرGIF BUILDER طراحی گردیده و همانند کارتونهای انیمیشنی دارای خاصیت تغییرپذیری هستند. اندازه و حجم این بنرها نیز معمولاً از بنرهای ثابت بیشتر است. از مزیتهای این نوع بنرها آن است که می توان با استفاده از آنها پیامهای تبلیغاتی پیچیده تری طراحی کرد و نیز اینکه این بنرها برای کاربران جالب تر بوده و توجه آنان را بیشتر به خود جلب می کند. اما ازطرفی این بنرها به علت حجم زیاد و اندازه های بزرگ سرعت بارگذاری صفحات اینترنتی را کاهش می دهند (MINNICK AND MINNICK, 2001). ج) بنرهای تعاملی (دارای غنای رسانه ای): در این نوع با استفاده از انواع نرم افزارهــا و فناوری های رسانه ای ویژگیها و کارکردهایی را به بنرها اضافه می کنند به گونه ای که توانایی تعامل پذیری خاصی پیدا می کنند (PASTORE, 2001). برای مثال بنرهایی وجود دارند که نخست چند گزینه را برای کاربر نمایش داده (مثلاً سوال درمورد مذکر یا مونث بودن کاربر) و درصورت انتخاب هریک از آن گزینه ها توسط کاربر در ادامه تبلیغات خاصی به او نشان داده می شود. درحقیقت بنرهای تعاملی نوع پیشرفته تری از بنرهای انیمیشنی بوده و دارای امکانات بیشتری هستند. البته مشکلاتی که درمورد بنرهای متحرک گفته شد درمورد این بنرها نیز به نحو شدیدتری مطرح است. با وجود این، مشکلات و نیز با وجود هزینه بالاتر برای طراحی آنها اما از آنجا که طبق تحقیقات، اثربخشی این نوع از دو نوع دیگر بیشتر است (MORGAN STANLEY DEAN WITTER, 2001) لذا شرکتها ترجیح می دهند بیشتر از آن استفاده کنند. FLASH و SHOCKWAVE از رایج ترین نرم افزارها برای طراحی بنرهای تعاملی هستند. جدیداً انتقاداتی نسبت به اثربخشی بنرها وارد شده است. طبق برآوردها نرخ کلیک کردن کاربران بر روی بنرها که در سال 1994، 10 درصد بوده است در سالهای اخیر به حدود 3 درصد و بعضاً تا زیر یک درصد هم رسیده است (BULKELEY, 1998, FLYNN, 1999, CHEN, 2001, P.110) . بعضی از دلایل کاهش این نرخ عبارتند از: تبلیغات بیش از حد در اینترنت (غرق شدن کاربران در پیامهای تبلیغاتی) و همچنین کمتر شدن جستجـــــــــوها و پرسه زدن های بی هدف کاربران در اینترنت. به همین دلیل، آژانس های تبلیغاتی سعی کرده اند تا با به کارگیری بنرهای تعاملی، با ویژگیهای جالب و سرگرم کننده و دارای غنای رسانه ای این نرخ را افزایش دهند (KRANHOLD, 1999). به هرحال هنوز بنرها پراستفاده ترین نوع تبلیغات اینترنتی هستند و هر روز نیز بر تعداد آنها در اینترنت افزوده می شود. 2 – خرده سایتها خرده سایت ها عبارتند از بنجره های کوچکی (کوچکتر از اندازه معمولی پنجره مرورگر) که هنگام جستجوی فرد دراینترنت ناگهان بر روی صفحه نمایشگر ظاهر شده و حاوی نوشته ها و تصاویر تبلیغاتی هستنــــد. این نوع از تبلیغات اینترنتی به پنجره هـای جهنده نیز معروف هستند(MOHAMMED ET AL, 2002, P.386). خرده سایت ها را می توان به دو گروه زیر تقسیم بندی کرد: INTERSTITIALS : اینها پنجره هایی جدا از پنجره اصلی مرورگر بوده که هنگام ورود کاربر به یک پایگاه اینترنتی خاص یا در زمان توقف او در آن پایگاه بر روی صفحه نمایشگر ظاهر می شوند و معمولاً تا زمانی که کاربر آنها را نبندد در صفحه باقی می مانند. SUPERSTITIALS : این پنجره ها معمولاً در فاصله زمانی بارگذاری یک پایگاه اینترنتی ظاهر گشته و خود به خود بسته می شوند. د ر هر دو نوع از خرده سایت ها ممکن است از فناوری ها و تکنیک های پیشرفته رسانه ای (غنای رسانه ای) استفاده گردد و یا ممکن است فقط دربردارنده متن باشند. از آنجا که این نوع تبلیغات اینترنتی بدون اجازه و خواست کاربران ظاهر می گردند و ممکن است موجب برهم زدن تمرکز آنان شوند موردانتقاد قرار گرفته اند. با این حال، به طور گسترده توسط پــایگاههای اینترنتی مورداستفاده قرار می گیرند و نرخ کلیک کاربران بر روی آنها نیز معمولاً بالا است (MOHAMMED ET AL, 2002, P.386). 3 – موتورهای جستجو موتورهای جستجو به پایگاههای اینترنتی گفته می شود که کاربران می توانند از آنها برای جستجوی مطالب موجود در اینترنت استفاده کنند. این موتورها، بعد از آنکه کاربر موضوع مورد جستجوی خود را در فرم مخصوصی که برای این کار تعبیه شده وارد می کند، لیستی از پایگاههای اینترنتی که دربردارنده موضوع موردنظر کاربر هستند بـــرای او جمع آوری می کند. مکانیسم عمل موتورهای جستجو که به سایتهای درگاهی نیز معروف هستند معمولاً به دو گونه زیر است (MINNICK AND MINNICK, 2001): – تعدادی از این پــــایگاهها با استفاده از برنامه های نرم افزاری خاصی که خزنده یا عنکبوت نامیده می شود، به طور خودکار اینترنت را برای یافتن موضوع موردنظر کاربر جستجو می کنند. این برنامه ها معمولاً اینترنت را به طور روزانه جستجو کرده و بانک اطلاعاتی خود را به روز می کنند. پایگاههای اینترنتی نظیر گوگل براساس این مکانیسم عمل می کنند. این موتورها معمولاً این امکان را به دارندگان پایگاههای اینترنتی می دهند تا مشخصات پایگاه خود را به بانک اطلاعاتی آنها اضافه کنند. – تعداد دیگری از پایگاهها مانند یاهو با استفاده از روشهای دستی پایگاههای موجود در اینترنت را موردبررسی قرار داده و بعداز ارزیابی، هریک را در دسته بندیهای خاص در بانک اطلاعاتی خود که از قبل طراحی کرده اند، قرار می دهند. لذا هنگامی که کاربر کلمه خاصی را در فرم جستجوی این پایگاهها وارد می کند نتایجی که برای او آورده می شود براساس بانک اطلاعاتی است که این پایگاه آن را ایجاد کرده است و نه براساس جستجوی خودکار در اینترنت. این پایگاهها نیز همانند دسته اول، به دارندگان پایگاههای اینترنتی این امکان را می دهند تا مشخصات پایگاه خود را به بانک اطلاعاتی آنها اضافه کنند، البته با این تفاوت که این دسته از موتورهای جستجو قبل از اضافه کردن، پایگاه اینترنتی را ارزیابی کرده و درصورت تایید، آن را به بانک اطلاعاتی خود اضافه می کنند. لـــــذا مدت زمانی که طول می کشد تا مشخصات یک پایگاه به این موتورها اضافه شود ممکن است حتی تا چند ماه طول بکشد. یاهو همچنین دارای یک بانک اطلاعاتی پیشرفته هست که برای اضافه کردن پایگاههای اینترنتی به آن مبالغی را از صاحبان این پایگاهها اخذ می کند. نحوه تبلیغات ازطریق دو دسته مذکور از موتورهای جستجو می تواند به دو صورت زیر باشد(MOHAMMED ET AL, 2002): روش مجانی: موتورهای جستجومعمولاً پایگاههای اینترنتی را طبق کلید واژه هایی که صاحبان آنها برایشان درنظر گرفته و آنها را بر اســـــاس این کلمات ثبت کرده اند جستجو می کنند. مثلاً هنگامی که کاربری کلمه تبلیغات اینترنتی را وارد فرم مخصوص جستجو در پایگاه گوگل یا یاهو می کند، موتورهای جستجو به بانک اطلاعاتی خود رجوع کرده و لیستی از تمام پایگاههایی که تحت عنوان تبلیغات اینترنتی دسته بندی شده اند (روش یاهو) و یا تبلیغات اینترنتی به عنوان کلید واژه آنها درنظر گرفته شده (روش گوگل) را برای کاربرنمایش می دهند. به این ترتیب انتخاب کلید واژه های مناسب برای پایگاه اینتــرنتی می تواند شانس آمـــــدن نام پایگاه اینترنتی در رتبه های اول لیستی که به کاربر نشان داده می شود را بالا می برد و این در حقیقت نوعی تبلیغ برای آن پایگاه اینترنتی خواهدبود. روش پولی: در این روش شرکتها می توانند در ازای پرداخت مبالغی به موتورهای جستجو از آنان بخواهند تا درصورت جستجوی کلید واژه خاصی توسط کاربر، پایگاه اینترنتی آنها در لیست نشان داده شده به کاربر قرار گیرد. حال اینکه نام پایگاه در کدام رتبه لیست قرار گیرد، بستگی به مبلغی دارد که شرکت می پردازد. نوع دیگر از تبلیغات پولی به این صورت است که شرکت با پرداختن مبالغی از موتورهای جستجو می خواهد تا درصورت جستجوی کلید واژه خاصی توسط کاربران، بنر تبلیغاتی شرکت در بالای صفحه ای که به عنوان لیست نتایج جستجو به کاربر نشان داده می شود، آورده شود (MINNICK AND MINNICK, 2001). هر دو نوع این روشها درحال حاضر در وب معمول بوده و مورداستفاده قرار می گیرد. 4 – پست الکترونیک استفاده از پست الکترونیک دارای تاریخچه طولانی تری است. تبلیغات اینترنتی از طریق بنرها، خرده سایت ها و موتورهای جستجو تکنیک هایی هستند که تنها در محیط وب عملی هستند اما پست الکترونیک زیرمجموعه فناوری های اینترنتی بوده و ســــالها قبل از وب مورداستفاده قرار می گرفته است (البته باید متذکر شد که بعداز اختراع وب، فرستادن پست الکترونیک از طریق آن نیـــز طراحی گردید).(4) با این حال، به کارگیری پست الکترونیک برای تبلیغات در سالهای اخیر و با افزایش تعداد کاربران اینترنت موردتوجه قرار گرفته است به گونه ای که طبق پیش بینی موسسه ژوپیتر کامیونیکیشن تعداد نامه های الکترونیک تبلیغاتی که کاربران اینترنت سالانه دریافت می دارند از 40 عدد در سال 1994 به بیش از 1600 عدد در سال 2005 افزایش خواهدیافت (ZEFF AND ARENSON, 1999). در این نوع تبلیغات شرکتها پیامهای تبلیغاتی طراحی کرده و به نشانی های الکترونیک کاربران می فرستند. نامه های الکتـــرونیک که شرکتها برای کاربران ارسال می کنند را می توان به دو نوع زیر تقسیم بندی کرد: الف) نامه های الکترونیک خواسته شده _(هدفگیــری شده): در این تبلیغات، شرکتها نامه های الکترونیک تبلیغاتی را تنها برای مشتریانی می فرستند که خود خواستار دریافت چنین نامه هایی بوده اند. در این حالت، مشتریان با مراجعه به پایگاه اینترنتی شرکت، فرم مخصوصی که بیانگر مشخصات وهمچنین نوع خواسته ها و ترجیحات آنان است را پر کرده و نشانی الکترونیک خود را وارد می کنند. بعد شرکت، نامه های الکترونیک که حاوی تبلیغات اینترنتی متناسب با خواست و سلیقه مشتریان است برای آنان می فرستد. هر زمان هم کــــه مشتری دیگر نمی خواهد چنین نـامه هایی دریافت کند، شرکت از فرستادن آنها خودداری می ورزد. البته ممکن است شرکت مستقیماً نشانی های الکترونیک را به دست نیاورده باشد بلکه با استفاده از پایگاههای اینترنتی شرکتها و موسسات دیگر این نشانی ها را به دست آورد (برای مثال ازطریق گروههای خبری). به هرحال، نکته حائزاهمیت آن است که در اینجا خود مشتریان خواهان دریافت چنین نامه هایی باشند و اینکه این نامه ها دربردارنده پیامهای تبلیغاتی باشند که مطابق با نیاز و خواست دریافت کنندگان آنها باشند. طبق آمار موسسه فارستر ریسرچ در سال 1997 سه میلیارد از این نوع نامه ها فرستاده شده و این تعداد به 250 میلیارد در سال 2002 رسید. ب) نامه های الکترونیک ناخواسته (اسپم): در این حالت، شرکت با استفاده از نرم افزارهای خاص که می توانند نشانی های الکترونیک را از اینترنت جمع آوری کنند و یا ازطریق شرکتهای تبلیغــــاتی که دارای بانکی از نشانی های الکترونیک هستند اقدام به فرستادن نامه های الکترونیکی تبلیغاتی به افراد می کنند. این کار بدون اجازه کاربران صورت گرفته و در اکثر موارد کـــاربران خواهان دریافت چنین نامه هایی نیستند. فرستادن این نوع نامه ها با انتقاد شدیــد مشتریان و مراکز حمایت از مصرف کنندگان روبرو شده است و به همین دلیل امروزه شرکتها سعی می کند تا برای جلوگیری از ضربه خوردن به شهرت خود از فرستادن این نوع نامه ها خودداری کنند و یا اینکه در صورت تقاضای مشتری از فرستادن نامه های بعدی جلوگیری کند (MOHAMMED ET AL, 2002, P.393). درکل، فرستادن نامه های الکترونیک امروزه یکی از رایج ترین مدل ها برای تبلیغات اینترنتی است. مزایای این مدل عبارتند از: – هزینه پایین: براساس برآوردها هزینه فرستادن نامه های الکترونیک کمتر از یک درصد هزینه فرستادن نامه های سنتی است؛ – امکان هدفگیری دقیق مشتریان: همان طورکه قبلاً گفته شد با استفاده از نامه های الکترونیک می توان پیامهای تبلیغاتی را تنها برای کسانی که خواهان دریافت آن هستند فرستاد؛ – اثربخشی بالا: طبق آمارها میزان جواب دادن افراد به نامه های الکترونیک بالا است؛ – مدیریت آسان: طراحی و فرستادن نامه های الکترونیک و همچنین ارزیابی آنها ساده تر است. نتیجه گیری در این مقاله سعی شد تبلیغات اینترنتی و مدل های آن به طور اجمالی موردبررسی قرار گرفته تا وسیله ای برای آشنایی مدیران و بازاریابان شرکتهای داخلی با این پدیده باشد و آنان را جهت شروع وانجام فعالیتهای تبلیغاتی خود در اینترنت یاری رساند. اینترنت خواسته یا ناخواسته بر جنبه های مختلف زندگی آدمی و ازجمله بر فعالیتهای تجاری تاثیر گذارده و در آینده نیز تاثیرات بیشتری خواهد گذارد. این اختراع عظیم پدیده ای زودگذر و موقتی نبوده و هنوز در ابتدای فرایند تکامل خود قرار دارد. بالطبع تبلیغات اینترنتی نیز به عنوان پدیده ای منشعب از تاثیرات اینترنت، امری زودگذر و موقتی نخواهدبود. گرچه امروز تبلیغات اینترنتی با موانع ومشکلات روبرو است و به دلیل همین موانع هنوز میزان هزینه های تبلیغات اینترنتی نسبت به کل هزینه های تبلیغاتی پایین است لیکن پیش بینی ها حکایت از رشد سریع این شیوه از تبلیغات و برطرف شدن موانع و مشکلات آن درآینده دارد. بنابراین، شرکتهای تجاری اگر بخواهند در عرصه فعالیت باقی بمانند و موقعیت خود را در بازار پررقابت امروز حفظ کنند چاره ای جز به کارگیری آن نخواهند داشت. این امر مخصوصاً درمورد شرکتهایی که بخواهند در سطح جهانی فعالیت کنند مصداق بارزتری خواهد داشت. پانوشت ها: 1 – تبلیغات برخط (ONLINE ADVERTISING) و یا تبلیغات مبتنی بر وب (WEB-BASED ADVERTISING) اصطلاحات دیگری هستند که بعضاً به کار برده می شوند. به نظر می رسد که این دو اصطلاح و بالاخص تبلیغات مبتنی بر وب از واژه تبلیغات اینترنتی خاص تر بوده و فقط دربرگیرنده تبلیغات در وب هستنـــد و سایر فناوری های زیرمجموعه اینتـــــرنت را شامل نمی شوند. البته باید توجه داشت که این اصطلاحات در بعضی موارد نیز مترادف با تبلیغات اینترنتی و درهمان معنی استعمال می شوند. 2 – پیکسل (PIXEL) واحدی برای اندازه گیری تصاویر دیجیتالی است. 3 – یکی از فرمت های معروف برای ایجاد تصاویر دیجیتالی است که چون تصاویر دارای این فرمت حجم کمتری نسبت به تصاویر با سایر فرمت ها دارند معمــولاً در اینترنت بیشتر مورداستفاده قرار می گیرند. 4 – درحال حاضر دو نوع پست الکترونیک مورداستفاده قرار می گیرد: پست الکترونیک مبتنی بر وب که در آن کاربران باید به پایگاههای اینترنتی که این خدمات را ارائه می کنند رجوع کرده و در آنجا به صورت پولی و یا اغلب به صورت مجانی ثبت نام کنند و ازطریق آن پایگاه به ارسال و دریافت نامه بپردازند. اما در روش دیگر که سالها قبل از وب اختراع گردید نیازی به اتصال به وب وجود ندارد. کاربران می توانند با ثبت نام در شرکتهایی که این خدمات را در ازای دریافت پول ارائه می کنند به ارسال و دریافت نامه ازطریق نرم افزارهای خاص مثل OUTLOOK بپردازند. منبع: system.parsiblog.com
روشهایی ارزان برای تبلیغ کسب و کار شمااگر در ابتدای کسب و کاری جدید هستید، احتمالا نمی توانید هزینه زیادی برای تبلیغات اختصاص دهید. می توانید روشهای ارزان و موثر این مقاله را امتحان کنید. نویسنده: ژان بقوسیان 1- اگر سایت وب دارید ، تمامی همکاران و آشنایانی را که دارای سایت هستند یافته و از آنها بخواهید آدرس سایت شما را در سایت خودشان قرار دهند ، حتی اگر زمیته سایت آنها کاملا متفاوت است. 2- گزارشی کوتاه از شرکت و یا محصول خود تهیه کرده و آنرا به تمامی مجلات و نشریات وابسته به زمینه کاری شما ارسال کنید. شاید یکی از آنها گزارش شما را چاپ کرد! 3- نشریه ای در زمینه کار خود بنویسید و هر هفته برای مشتریان و علاقمندان ایمیل کنید. این نشریه می تواند حتی یک صفحه باشد. سعی کنید در آن مطالبی مفید و آموزنده ارایه دهید. 4- اگر محل مناسبی در اختیار دارید سمینار رایگان برگزار کنید و خبر آنرا به نشریات بدهید. سمینار شما می تواند در گروه های کوچک مثلا 10 نفره باشد. 5- تبلیغات با پست را فراموش نکنید. می توانید نامه ای یک صفحه ای از محصول خود تهیه کرده و آنرا به 1000 نفر ارسال کنید. آدرسها را از کتابهای اول و دوم بیابید. 6- بروشور تبلیغاتی چاپ کرده و آنرا در شرکتها و اماکن اطراف محل کار خود توزیع نمایید. و برای مشتریان خدمات ویژه ای مانند تحویل رایگان در نظر بگیرید. آنها به محل کار شما نزدیک اند بنابرین تحویل هزینه زیادی نخواهد داشت. منبع: مدیر سبز
چگونه عناوین پرفروش برای تبلیغات خود بسازیم؟مهمترین بخش در ساخت تبلیغات چاپی ، انتخاب عنوان مناسب است. دیوید اگیلوی می گوید 95% افراد تنها عنوان تبلیغات را می خوانند و اگر به اندازه کافی جذاب بود به سراغ متن تبلیغات می روند. بنابرین از انتخاب عنوانی جذاب و مناسب به سادگی نگذرید. بسیاری از تبلیغات در مجلات ایرانی عنوان ندارند ، و تبلیغ کننده مثلا نام شرکت خود را در سطر اول با حروف بزرگ درج کرده است! هدف اصلی عنوان ، هدایت خواننده به متن اصلی تبلیغ است. برای ساخت عنوان می توانید از موارد زیر استفاده کنید. برای هرکدام از موارد مثالی نیز آورده شده است. – واقعیت استفاده از بانکداری الکترونیکی در 12 ماه اخیر 57 درصد افزایش داشته است. – محبوبیت سونی می گوید 5 میلیون نفر پلی استیشن 3 را خواهند خرید حتی اگر بازی نداشته باشند. – جدال افرادی که بعلت داروهای تجویز شده می میرند بیش ازکاربران داروهای غیرقانونی هستند. با این راهنما نیازی به داروساز بودن نیست تا زنده بمانید. – چگونه چگونه در بورس شرکت کنیم بدون آنکه حتی یک ریال از دست بدهیم؟ آیا 5 اخطار مهم برای فروش بورس را تشخیص می دهید؟ – تصویر ذهنی 4 چیز در خانه که از توالت شما کثیف تر هستند. – خطاب مستقیم با رزومه کاری خود، دیگران را در 30 ثانیه تحت تاثیر قرار دهید. – سورپریز هشتاد درصد نامه های هرز از طرف 10 نفر توزیع می شود. – پیشنهاد فروش منحصر به فرد راهی برای فروشندگان تنبل تا بتوانند روزی 1000 بیننده جذب کنند.جرات استفاده از این روش انحصاری را داشته باشید. – استعاره شیب لغزان روغن. غالب افراد روغن ماشین را زودتر از زمان لازم تعویض می کنند. – داستان پی پال حساب فردی را که 7 سال اکس باکس می فروخت بست.آیا شما 12 اشتباهی را که او انجام داد تکرار می کنید؟ – سوال آیا شایعه ای که در مورد مردان راننده اتومبیلهای گرانقیمت گفته می شود حقیقت دارد؟ – ایجاد نیاز 14 مواد غذایی که هرکس برای سلامتی به آنها نیاز دارد. – نقل قول مایکرسافت می گوید دانش آموزان می توانند نرم افزار آفیس را بدزدند… ببینید چقدر راحت می توانید از تخفیفهای قانونی استفاده کنید. – تضمین 3 ساعت به من فرصت بدهید تا 35 راه تضمینی برای افزایش کاربران سایت به شما نشان دهم. منبع: مدیر سبز
روشهای كاهش هزینه تبلیغاتهزینههای تبلیغاتی مشكلی است كه تمام شركتها خصوصا شركتهای تجاری كوچك با آن مواجهند و در شرایط كنونی بازار و اقتصاد برای بسیاری از این شركتها طاقتفرسا و كمرشكن است. اجرای یك برنامهء تبلیغاتی، مستلزم صرف هزینه است، به این رو تبلیغات به عنوان یكی از سرفصلهای مالی سازمانها و شركتها محسوب میشود. هزینههای تبلیغاتی مشكلی است كه تمام شركتها خصوصا شركتهای تجاری كوچك با آن مواجهند. بسیاری از این شركتها برای جذب و حفظ مشتریان خود به تبلیغات وابستهاند. با وجود این، هزینهء انجام تبلیغات موثر و مستمر خصوصا در شرایط كنونی بازار و اقتصاد برای بسیاری از این شركتها طاقتفرسا و كمرشكن است. به همین دلیل شركتهای تجاری همواره به دنبال راهكارهایی هستند كه ضمن معرفی خود و تحت تاثیر قرار دادن مشتریان بتوانند هزینههای تبلیغاتی خود را نیز تا حد معقولی كاهش دهند. پیدا كردن یك شریك تبلیغاتی مناسب، كاهش تعداد دفعات پخش تبلیغات و روابط عمومی، از جمله این راهكارهاست و به شما به عنوان مدیر یك شركت تجاری یا سرپرست بخش تبلیغات و بازاریابی میتواند در كاهش هزینههای تبلیغاتی بسیار كمك كند كه در ادامه به اختصار به آنها میپردازیم: ● شریك تبلیغاتی سعی كنید تبلیغاتتان را با تبلیغات شركت دیگری همراه كنید. به طور مثال به جای این كه شركت شما برای مدت زمان معینی صفحهء آخر هفتهنامهای را برای تبلیغات خود خریداری كند، بهتر است با دادن یك آگهی نصف صفحه، آن را با یك شركت تجاری دیگر شریك شوید یا این كه اجازه دهید آنها با شما شریك شوند. به عبارت دیگر تبلیغات خود را با تبلیغات آنها همراه كنید. به این ترتیب هزینهء تبلیغات شما نصف میشود. با این كه ممكن است به این ترتیب تا حدودی تاثیر و پاسخ مورد انتظار از تبلیغاتتان كاهش یابد، ولی این بهترین روش برای تداوم تبلیغات در بازه زمانی طولانیتر و صرفهجویی در هزینه است. باید توجه داشت كه شریك و همراه تبلیغاتی شما از رقبا یا شركتهایی نباشد كه بنا به دلایلی تمایل ندارید با آنها مرتبط شوید و در این ارتباط نظارتهای ضروری را اعمال كنید. ●كاهش تعداد دفعات پخش آگهی تبلیغاتی اثربخشی تبلیغات معمولا براساس دو معیار مورد سنجش قرار میگیرد: میزان فراگیری (Reach) فراوانی تكرار (Frequency) میزان فراگیری به معنای تعداد افرادی است كه تبلیغ شما را میبینند. بنابراین تبلیغی كه میزان فراگیری آن كم و دفعات تكرار آن بیشتر است منجر به آن میشود كه تبلیغ شما را یك گروه نسبتا كوچكی از مشتریان بالقوه به تعداد دفعات بیشتری مشاهده كنند. میزان فراگیری باید دست نخورده بماند، چرا كه شما یك گروه خاص از مشتریان بالقوه را انتخاب میكنید. تنها به این دلیل كه گمان میكنید احتمال دارد آنها محصول یا خدمت شما را خریداری كنند، در حالی كه ممكن است آنها در نهایت از شما خرید نكنند. بنابراین نباید حق مساوی را از تمامی مشتریان بالقوه، سلب كرده و تنها تبلیغات خود را برای عدهای خاص پخش كنید. بنابراین اگر شما ناگزیر به قربانی كردن یكی از این دو معیار باشید بهتر است كه فراوانی تكرار را انتخاب كنید. به طور مثال برنامهء تبلیغاتی شما در رادیو میتواند از ۱۲ هفته به ۱۰ هفته كاهش یابد یا به جای شش بار در روز میتواند دفعات پخش آگهی شما به پنج بار در روز كاهش یابد، اما استفاده از رادیو برای پخش تبلیغات به دلیل وسعت فراگیری این رسانه نباید تغییر كند. ● توجه به روابط عمومی تبلیغات گران است، اما روابط عمومی هزینهای ندارد و رایگان تمام میشود. با این وجود اسپانسر شدن یا پخش اخبار در مورد شركت، محصولات و یا خدمات آن از طریق رسانههای عمومی بسیار بیشتر از انجام تبلیغات مستقیم تاثیرگذار است. چاپ یك مقاله در ارتباط با كسبوكار شما در روزنامه، یا پخش یك برنامهء تلویزیونی در این زمینه بسیار بهتر از تبلیغات مستقیم است چرا كه اعتبار بیشتری نزد مخاطبان و مشتریان بالقوه دارد. در صورتی كه امكان انجام چنین فعالیتهایی را در قالب روابط عمومی داشته باشید، به راحتی میتوانید بخشی از برنامهها و فعالیتهای تبلیغاتی خود را كاهش دهید و در عین حال تاثیر مثبت بیشتری در ذهن مخاطبان خود بگذارید. بنابراین برقراری تماس مستمر با رسانهها و خبرگزاریهای محلی و ارایهء اطلاعاتی در مورد فعالیتهای تجاری شركتتان نظیر اعلام میزان كل فروش و سود شركت در بازه زمانی معین، برنامههای توسعهء محصول یا بازار یا سایر جریاناتی كه مربوط به كسبوكارتان است و برای مشتریان و مخاطبان مورد نظر شما نیز جالب توجه است، به شما كمك میكند تا با توسعهء فعالیتهایتان در حوزهء روابط عمومی، نیاز كمتری به انجام تبلیغات مستقیم داشته باشید و به این ترتیب ضمن این كه به طور غیرمستقیم و موثرتر خود را به مشتریان معرفی میكنید، به میزان قابل ملاحظهای در هزینههایی كه باید صرف انجام تبلیغات شود نیز صرفهجویی میكنید. منبع: مدیر سبز
اشتباهات رایج در طراحی کارت ویزیتاشاره: کارت ویزیت یکی از مهمترین و ساده ترین ابزار بازاریابی به شمار می رود. توسط آن شما خود و کسب و کارتان را در کمترین زمان به دیگران معرفی می کنید. بنابرین برای طراحی آن باید وقت کافی اختصاص دهید همانطور که می دانید نمایشگاه الکامپ ( الکترونیک و کامپیوتر ) که یکی از بزرگترین و مهمترین نمایشگاههای ایران است در روزهای دوم تا پنجم آذر برگزار شد. سعی کردم از تمام این چهار روز بخوبی استفاده کنم و در غرفه مان حضور پیدا کنم تا تحقیقاتی در زمینه مشتریان ، رفتار آنها ، چگونگی جلب توجه آنها و … انجام دهم. با بسیاری از مدیران شرکتها و سازمانها آشنا شدم ، شرکتهایی که درآمدهای قابل توجهی دارند. یکی از مواردی که خیلی توجهم را جلب کرد ، کارتهای ویزیتی بود که افراد مختلف به من می دادند. کارت ویزیت یکی از مهمترین و ساده ترین ابزار بازاریابی به شمار می رود. توسط آن شما خود و کسب و کارتان را در کمترین زمان به دیگران معرفی می کنید. بنابرین برای طراحی آن باید وقت کافی اختصاص دهید. چند نقطه ضعف را که در اغلب کارتهای ویزیت مشاهده کردم ، با شما درمیان می گذارم تا از آنها بپرهیزید. 1- عدم توضیح زمینه کاری کارتهایی را دریافت کردم که بر روی آنها فقط نام شرکت ، نام شخص و سمت شخص نوشته شده بود. و نام شرکت زمینه کاری را مشخص نمی کند. فرض کنید نام شرکتی “فرافناوران روز” باشد. آیا می توانید حدس بزنید این شرکت چگونه می تواند برای شما مفید باشد؟ بنابرین بر روی کارت ویزیت به وضوح زمینه کاری را ذکر کنید. 2- استفاده از عکسهای نامناسب کارت ویزیتی دریافت کردم که بیشتر شبیه به کارت ویزیت میوه فروشی ها بود! البته زمینه کاری شرکت واردات سخت افزار کامپیوتر بود، ولی طراح خلاق کارت ویزیت برای نمایش تفاوت آنها با دیگران از عکس چند میوه استفاده کرده بود که یکی از آنها رنگی متفاوت داشت. کارت ویزیت مکان مناسبی برای نمایش خلاقیتهای طراح نیست و صرفا جهت معرفی و بازاریابی کسب و کار بکار می رود. 3- عدم استفاده از جملات توضیحی بیایید شرکتهای جهان را به دو دسته تقسیم کنیم. شرکتهای بسیار معروف و شرکتهای معمولی. شرکتهای بسیار معروف نیازی به توضیح کسب و کار خود ندارد و اگر بر روی کارت خود بنویسند مایکروسافت ، همه می دانند که چه کاری انجام می دهد. شرکتهای معمولی، شرکتهایی هستند که غالب افراد آنها را نمی شناسند. چنین شرکتهایی باید کارشان را در یک یا دو جمله توضیح دهند. کارتی دریافت کردم که بر روی آن نوشته شده: شرکت … انجام پروژه های اتوماسیون. آیا با این عبارت دقیقا متوجه می شوید این شرکت چه کمکی به شما می کند؟ بجای آن می توان نوشت:” با نصب دستگاههای هوشمند در کارخانجات ، نیاز به کارگران کمتری خواهید داشت”. این جمله سرنخی ارائه می کند که نشان می دهد همکاری با این شرکت ، شاید نیاز به نیروی انسانی را کمتر سازد. بنابرین انگیزه بیشتری برای تماس و گرفتن اطلاعات بیشتر می دهد. 4-استفاده از فونتهای بسیار ریز در طراحی کارت ویزیت از فونتهای بسیار کوچک استفاده نکنید. مدیر سالخورده ای کارتی را به من داد و بلافاصله توضیح داد که آدرس سایتشان را با حروف بزرگتر یادداشت کنم زیرا ناخوانا بود! در نوشتن آدرس سایت از فونتهای کوچک و همچنین از سایه و افکتهای فتوشاپ استفاده شده بود. شاید یک گرافیست ترجیح دهد کارتی با فضای خالی و نوشته های ریز طراحی کند، ولی یک بازاریاب به فروش می اندیشد و نه فقط به زیبایی کارت. منبع: مدیر سبز
هفت اشتباه مرگبار در تبلیغاتاشاره: بسیاری از صاحبان کسب و کار، اشتباهاتی در تبلیغات خود انجام می دهند که لطمه بزرگی به آنان وارد می کند. اگر می خواهید تبلیغی داشته باشید که بر فروش تاثیر بگذارد، از این اشتباهات بپرهیزید. 1- تمرکز بر روی خودتان در این نوع تبلیغات خود محور ، بخش اعظمی از آگهی در مورد خودتان است و نه مشتری. عنوان آگهی از شما می گوید و متن آن نیز به افتخارات شما می بالد. چنین تبلیغاتی به فروش خوب دست نخواهد یافت ، زیرا مشتری می خواهد ببیند آگهی چه نفعی برای خودش دارد. شرکت بستنی سازی بقوسیان با افتخار موفق به دریافت لوح زرین شد! برای مشتری به هیج وجه مهم نیست شرکت سازنده ، چه افتخاراتی را کسب کرده است، بلکه محصول یعنی بستنی و مزایای آن برایش مهم است. 2-گم شدن در شلوغی عناوین رایج و کلیشه ای در تبلیغات باعث بی توجهی خواننده به آن می شود. شما باید بتوانید توجه خواننده را جلب کنید تا او بقیه آگهی را بخواند. خواننده با رسیدن به عنوان تکراری بسادگی از آن خواهد گذشت. از عباراتی مانند : یک فرصت استثنایی ، زود دیر می شود و … استفاده نکنید. سعی کنید ادعای شما خاص و بی همتا باشد. 3- عدم استفاده از مدلهای آگهی امتحان شده بعضی از سازندگان تبلیغ بدون هیچ آگاهی از اصول تبلیغات ، بر روی کاغذی سفید ( یا صفحه سفید مانیتور) شروع به ساختن آگهی می کنند. اینکار در غالب موارد به شکست خواهد انجامید. اینکار درست مانند آن است که بدون استفاده از تجربه دیگران شروع به ساختن خانه کنیم و خانه های مشابه را بررسی نکنیم. در انتهای کار به مشکلات زیادی برمیخوریم ، مثلا یادمان رفته برای آشپزخانه هواکش درنظر بگیریم. 4-فروش قبل از موقع اگر مشتریان با نام تجاری شما و محصولاتتان آشنا نیستند. در ابتدای آگهی بسراغ فروش نروید ، بلکه ابتدا اطلاعات کافی در اختیار خواننده قرار دهید و در او تمایل به خرید را ایجاد کنید و سپس از قیمت و پیشنهاد فروش صحبت کنید. 5- ایجاد شک و تردید در آگهی مطالبی را عنوان نکنید که باعث شک و تردید خواننده شود. بسیاری از فروشندگان نرم افزار ادعا می کنند دارای بزرگترین آرشیو نرم افزار در ایران هستند. اگر از صفت ترین استفاده می کنید ، برای این ادعا دلیل بیاورید. از تصاویر و مدارک استفاده کنید. 6-دعوت به تعلل یک آگهی موفق باید شما را وادار به خرید فوری بکند. شما می توانید به سه روش حس فوریت را در مشتری ایجاد کنید. 1- عرضه کالا را محدود سازید. 2- تعداد را محدود کنید. 3- زمان خرید را محدود سازید. 7-ساخت آگهی برای متخصصان از ساخت آگهی برای متخصصان بپرهیزید. از ادبیاتی استفاده نکنید که برای فهم آن ، نیاز به مدرک دانشگاهی باشد.جملات کوتاه و واضح استفاده کنید. متن باید به آسانی قابل خواندن باشد. منبع: مدیر سبز
چگونه برنامه تبلیغاتی دو مرحله ای برگزار کنیم؟برای برگزاری تبلیغات دو مرحله ای شیوه های متعددی وجود دارند. در بسیاری از موارد، با بکارگیری این شیوه ها ، در زمانی بسیار کم، به عده قابل توجهی از علاقه مندان دسترسی پیدا خواهید کرد. 1- با کمک مشارکت انتفاعی فهرستی از علاقه مندان بسازید. مشتریان و علاقه مندانی که توسط شریکهای تجاری شما در تماس هستند، و شما را به آنان توصیه می کنند، یکی از بهترین انواع علاقه مندان می باشند.(شریک انتفاعی فرد یا شرکتی است که در ازای کمک به فروش شما، سودی دریافت می کند.) فروش به علاقه مندانی که شریک انتفاعی، شما را به آنان معرفی کرده است، بسیار آسانتر است، مخصوصا اگر نامه ای که شریک برای مشتریان خود می فرستد، بدقت و با ظرافت تهیه شده باشد. وقتی در نامه اطلاعات تماس را قرار می دهید، با پیشنهاد دفترچه ای رایگان یا هرچیز قابل توجه برای مشتری، مشتریان را ترغیب کنید تا با شما تماس بگیرند. 2- به کمک محصولی بسیار ارزان قیمت، علاقه مندان را تبدیل مشتری کنید. روشی بی نظیر برای برگزاری تبلیغات دو مرحله ای آن است که محصولی بسیار ارزان برای فروش عرضه کنید و به خریداران، محصولات گرانتر خود را تبلیغ کنید و حتی سعی در فروش محصولات گرانتر در هنگام خرید محصول ارزان نمایید. اگر کلاسهای آموزشی برگزار می کنید می توانید سی دی آموزشی تهیه نموده و در آن مطالب مقدماتی را آموزش داده و همچنین کلاسهای حضوری خود را معرفی نموده و دلایلی ارائه دهید که با شرکت در کلاسها سود خواهند برد.حتی می توانید محصول ارزان خود را بدون سود بفروشید و تمامی هزینه های تولید، بسته بندی و ارسال را محاسبه نموده و در تبلیغ خود این هزینه ها را ذکر کرده و تاکید کنید که به قصد معرفی شرکت، این محصول را دقیقا با قیمت تمام شده به فروش می رسانید. هیچگاه قیمت نهایی را گرد نکنید. قیمتی مانند 3850 تومان بسیار باورپذیرتر از 4000 تومان خواهد بود. مزیت این شیوه تبلیغات دو مرحله ای آن است که هزینه تبلیغات را مشتری می پردازد و همینطور بعلت قیمت ارزان محصول ، معمولا استقبال فراوانی می شود و براحتی فهرست علاقه مندان جمع آوری می شود.برای مشاهده نمونه ای از این محصولات ارزان به مدیر سبز مراجعه کنید 3- از سیستمهای پاسخ دهی خودکار ایمیل استفاده کنید. اگر از آن عده ای هستید که همواره به جدیدترین تکنولوژی ها علاقه مندند و می خواهند کارشان از دیگران یک پله بالاتر باشد ، از استفاده از این روش لذت خواهید برد. امروزه شرکتهای متعددی بوجود آمده اند که خدمات پیشرفته ایمیل در اختیار دارندگان وب سایت می گذارند. یکی از این خدمات سیستم پاسخ دهی خودکار برای ایمیل است. مثلا شما می توانید یک دوره آموزشی در 5-7 درس تهیه کنید. منظور از دوره آموزشی فقط چند صفحه متن است که آنرا برای علاقه مندان ارسال نمایید. سیستمهای پاسخگویی خودکار این امکان را به شما می دهند تا براحتی و بدون یادگیری برنامه نویسی، فرمی را در سایت خود قرار دهید تا علاقه مندان به شرکت در دوره ، نام و آدرس ایمیل خود را وارد کنند. سپس هرکدام از درسهای این دوره با فاصله زمانی معینی که شما تعریف کرده اید برایشان ارسال خواهد شد. بنابرین شما یکبار سیستم را راه اندازی می کنید و سپس تمامی کارها بطور خودکار انجام می شوند. برای تبلیغات هم می توانید به نشریات وابسته به زمینه کاری خود، مطلبی را درباره برگزاری دوره آموزشی رایگان بفرستید تا چاپ شود. در انتهای هر درس دوره آموزشی ، می توانید محصول خود را نیز معرفی کرده و آنرا به وب سایت خود لینک دهید. یکی از بهترین ارائه کنندگان سرویس ایمیل www.aweber.com است. 4- به مشتریان کنونی خود هر محصول جدید را معرفی نمایید. همانطور که هموراه سعی در بازاریابی و تبلیغ محصولات خود به علاقه مندان می نمایید، با همان جدیت می توانید محصولات جدید را به مشتریان خود معرفی نموده و آنان را ترغیب به خرید نمایید. منبع: مدیر سبز
نمایش برچسبها
مشاهده قوانین انجمن