در بورس اوراق‌بهادار مانند هر بازار رقابتي، قيمت‌ دارايي‌هاي مالي توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعيين مي‌شود. وجود عرضه و تقاضاي زياد در بازار موجب افزایش نقدشوندگي دارايي‌ها مي‌شود. هرچه اطمينان سرمايه‌گذاران نسبت به خريد يا فروش يک دارايي در هر لحظه از زمان، بيشتر باشد (یعنی نقدشوندگي بالاتر و نوسان‌پذيري کمتر داشته باشد)، آمادگي آن‌ها براي سرمايه‌گذاري در آن دارايي بيشتر خواهد بود. يکي از روش‌هاي متداول‌ افزايش نقدشوندگي و کاهش نوسان‌پذیری قیمت سهام در بازارهاي مالی، استفاده از سازوکارهاي بازارگرداني است. بازارگردانان با عناوين مختلفی مانند بازارگردان، بازارگردان منتخب، بازارگردان ویژه، حامی منتخب، نقدکننده‌ی تکمیلی و غیره، مطابق با وظايف و اختيارات تصريح‌شده در مقررات بورس‌ها فعاليت مي‌کنند، اما وجه مشترک آن‌ها نتایج کارکردشان یعنی تقویت و بهبود کيفيت بازار است. بازارگردانان در انجام تعهد خود مبني بر ايجاد بازاري منصفانه، منظم و پيوسته و جلوگيري از بروز عدم‌تعادل در سفارشات، از نوسانات شديد قيمتي جلوگيري کرده و نقدشوندگي را افزايش مي‌دهند. در این گزارش ابتدا انواع سازوکارهای بازارگردانی و تعهدات و الزامات بازارگردان و سایر موضوعات مرتبط در بورس‌های وین، نیویورک، فرانکفورت و بورس مشتقات یورکس بررسی شده است. در ادامه با بررسی‌های آماری، عملکرد بازارگردانان فعال در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) و عملکرد صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش پایانی گزارش نیز آسیب‌ها و مشکلات صنعت بازارگردانی در بازار سرمایه ایران که نتیجه بررسی بورس‌های توسعه‌یافته، دریافت نظرات خبرگان بازار و برگزاری جلسات هم‌اندیشی با نهادهای مالی فعال در بازارگردانی است، ارایه شده است.



نگارنده: احسان عسگری فیروزجایی , حسین پیرایش شیرازی نژاد , مریم بیناباجی

بورس اوراق بهادار تهران - آسیب شناسی بازارگردانی در بازار سرمایه ایران با بررسی تطبیقی روش های بازارگردانی در بورس های دنیا