خطا! ورودی را کنترل کنید
خطا! ورودی را کنترل کنید
ورود خودکار ؟
اگر فرم ثبت نام برای شما نمایش داده نمیشود، اینجا را کلیک کنید.
اگر فرم بازیابی کلمه عبور برای شما نمایش داده نمیشود، اینجا را کلیک کنید.
انجمن گفتگو استارتاپ و کار آفرینی
شما در حال مشاهده انجمن گفتگو استارتاپ های ایران هستید، این انجمن با هدف ایجاد بستر گفتگو پیرامون موضوعات حوزه کارآفرینی و کسب و کار های نوپا ایجاد شده است. با عضویت در این انجمن می توانید با اعضای اکوسیستم کارآفرینی کشور در ارتباط باشید.
این انجمن همچنین مرجع کاملی از شتاب دهنده ها، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری، استارتاپ ها، اسامی منتور ها، سرمایه گذاران و فعالان کارآفرینی کشور را گرداوری نموده است.
ما به شما این اطمینان را می دهیم که با جستجو در این انجمن بتوانید هر موضوعی را در رابطه با استارتاپ ها پیدا کنید. کارشناسان ما نیز بطور 24 ساعته پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
ارسال پاسخ به این موضوع :: مرکز رشد فناوری یا انکوباتور چیست ؟
برای ورود اینجا را کلیک کنید
Send Trackbacks to (Separate multiple URLs with spaces)
شما میتوانید برای پیغام خود یک آیکون از لیست زیر انتخاب کنید
تبدیل از www.example.com به [URL]http://www.example.com[/URL].
منبع استارتاپ فاروم من بع
امروزه، ایجاد ظرفیتی برای نوآوری و تجاریسازی محصولات تکنولوژیمحور بخشی از رقابت بینالمللی برای کسب قدرت اقتصادی را تشکیل میدهد. بسیاری از اقتصادهای جهان گامهای مؤثری جهت تقویت نظام نوآوری خود برداشتهاند. این گامها در پاسخ به نیاز کشورها به تحقیق و توسعه شکل گرفتند؛ چرا که افزایش هزینهها و ریسک مربوط به پذیرش تکنولوژیهای جدید و پیچیده، و عدم دسترسی به متخصصان فنی ماهر در کشورهای دیگر، توجه به برنامههای ملی تحقیق و توسعه را ضروری مینماید. کشورها از طریق این برنامهها، میتوانند از بنگاههای جدید و تکنولوژیمحور، درون مرزهای کشور، حمایت کنند. یکی از اقداماتی که بسیاری از کشورها در راستای تقویت برنامههای تحقیق و توسعه انجام دادهاند، ایجاد و توسعه مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری است. مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری نه تنها شکافهای موجود بین دانشگاهها و سایر بخشها مانند صنعت، کشاورزی، بهداشت را رفع میکنند، بلکه روند انتقال فناوری و دانش را نیز تسهیل میکنند؛ بهعبارت دیگر، پارکهای علم و فناوری تسریعکننده روند رشد و توسعه اقتصادی دانشمحور نیز، هستند. پارکهاى علم و فناورى بهعنوان واحدهای تحقیق و توسعه، میتوانند در کاهش بیکاری بهخصوص بیکاری جوانان تحصیلکرده در کشور نقش مؤثری ایفا کنند. با توجه به اینکه مسأله بیکاری یکی از چالشهای اساسی کشور است، این نقش حائز اهمیت زیادی است. بهعلاوه، مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری میتوانند به بهبود وضعیت بنگاههای فعال در کشور هم، کمک کنند. با نگاهی اجمالی بر فعالیت برخی از بنگاههای کشور، میتوان پی برد که بهرهگیری از این واحدها به بهترین وجه ممکن انجام نشده است. این امر معلول علتهای زیادی از جمله عدم توزیع مناسب منابع و امکانات براساس اولویتها، عدم اتخاذ تدابیر لازم از سوی سیاستگذاران و برنامهریزان نوآوری و فناوری، مشکلات ارتباطی و وجود قوانین و مقررات متعدد است. یک راهحل برای رفع این مشکلات، استفاده از سازمانها و نهادهای واسط در چرخه تحقیق تا بازار است، که این مهم، از طریق ایجاد پارکهای علم و فناوری محقق میشود. پارکهای علم و فناوری، در ایجاد و توسعه مؤسسات فناوری و مراکز تحقیقات حرفهای نقشی اساسی دارند؛ ضمن آن که امکان برقراری ارتباط و همکاری فنی با مجموعههای مکمل بنگاهها مانند شرکتهای خدمات مهندسی، مؤسسات طراحی و مهندسی و مراکز تحقیقات حرفهای را آسان کرده، پیوند صحیح و مناسب برای تأمین منابع و نیازهای گروهی متناسب با فعالیتهای تحقیق و توسعه را فراهم میکنند. گزارش حاضر به ارائه مبانی مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری و نیز، بیان مختصری از وضعیت این نهادها در ایران و جهان اختصاص دارد. ۲- مفهوم مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری ۱-۲- مرکز رشد مؤسسه یا سازمانی است که جهت فراهم کردن یک محیط مناسب برای شرکتهای تازه تأسیس و پشتیبانی از آنها ایجاد شده است. برنامههای رشد تجاری(Business Incubation Program) برای تسریع توسعه موفقیتآمیز شرکتهای کارآفرین از طریق مجموعهای از خدمات و منابع حمایت کسبوکار طراحی و اجرا میشوند و بهوسیله مدیریت مرکز رشد ایجاد و یا ساماندهی میگردند. نکته کلیدی در تعریف مرکز رشد، ارائه راهنماییهای مدیریتی، کمکهای فنی، و مشاوره متناسب با شرکتهای نوپا است. مهمترین وظایف یک مرکز رشد را میتوان شامل موارد زیر دانست: الف) فراهم کردن فضای اداری و کارگاهی برای اجاره که معمولاً نرخی کمتر از نرخهای معمول دارد. ب) ارائه خدمات فنی و اداری نظیر تلفن، امکانات تکثیر و چاپ، اتاقهای ملاقات و کنفرانس، خدمات دفتری و غیره. ج) ارائه خدمات مشاورهای در زمینه راهاندازی کسب و کار، تهیه برنامه کسب و کار، فنی و بازاریابی به کارآفرینان. علاوه بر اینها، مراکز رشد ممکن است خدمات متنوع دیگری نظیر انتقال فناوری و سمینارهای آموزشی مختلف را نیز ارائه کنند. تحلیلگران طبقهبندیهای مختلفی از مراکز رشد ارائه میکنند تا بهترین تجربههای صنعتی را شناسایی و ارزیابی کنند و پیامدها را مورد سنجش قرار دهند. در یک طبقهبندی میتوان برنامههای رشد تجاری را برحسب بخش صنعتی به چند گروه تقسیم کرد: کاربرد ترکیبی: مرکز رشد با کاربرد ترکیبی (که مرکز رشد با هدف کلی نیز، نامیده میشود) نوعی برنامه رشد تجاری است که رشد همه انواع شرکتها را تسهیل میکند؛ کسبوکار و مشاغل در مرکز رشد با کاربرد ترکیبی لازم نیست که در گروه خاصی قرار گیرند. شرکتهای تحت پوشش مراکز رشد با کاربرد ترکیبی ممکن است از نوع خدماتی، کارخانهای، فنی، و یا سایر انواع بنگاهها باشند. فنی: مرکز رشد فنی برنامهای است که رشد شرکتهایی که در حوزه فناوریهای نوظهور نظیر نرمافزار، بیوتکنولوژی، رباتیک، یا ابزار دقیق فعالیت دارند را تسریع میکند. برای اینکه مرکز رشدی، مرکز رشد فنی محسوب شود، باید حداقل ۵۰ درصد از بنگاههای تحت پوشش آن تکنولوژیمحور باشند. خدمات: برنامه رشد خدمات ایجاد و توسعه شرکتهای کارآفرینی در زمینه بخش خدمات را تسهیل میکند. این نوع مرکز رشد از متخصصان طراحی فضای سبز، طراحان گرافیک و حسابداران گرفته تا شرکتهای اینترنتبنیان و توسعه وب، را تحت پوشش قرار میدهد. برنامه رشد خدمات بخشی از صنعت خدمات یا مجموعهای از بنگاههای خدماتمحور را هدف قرار میدهد. برای اینکه مرکز رشدی، مرکز رشد خدمات محسوب شود، باید حداقل ۵۰ درصد از بنگاههای تحت پوشش آن خدماتمحور باشند. کارخانهای: برنامه رشد کارخانهای برای کمک به کارآفرینان جدیدی که فعالیت در بخش تولید کارخانهای را آغاز نمودهاند، طراحی میشود. از آنجا که این کارآفرینان علاوه بر مکان اداری، به فضایی برای ایجاد کارخانه نیاز دارند، مراکز رشد تولید کارخانهای وسعت بیشتری نسبت به انواع دیگر مراکز رشد دارند. عموماً، برای اینکه مرکز رشدی، مرکز رشد تولید کارخانهای محسوب شود، باید حداقل ۵۰ درصد از بنگاههای تحت پوشش آن فعالیت کارخانهای داشته باشند. سایر: این گروه شامل شمار زیادی از برنامههای رشد تجاری است که به سادگی، در چهار گروه قبلی قرار نمیگیرند. بهعنوان مثال، مراکز رشد آشپزخانه و برنامههای رشدی که بر هنرمندان و پیشهوران صنایع دستی تمرکز دارند، در این گروه جای میگیرند. از نگاهی دیگر، میتوان مراکز رشد را به دو نوع دیگر تقسیم کرد: مراکز رشد با دیوار: به آن دسته از برنامههای رشد تجاری گفته میشود که دارای ساختمان فیزیکی هستند و شرکتهای تحت پوشش خود را در آن مستقر میکنند. مدیریت این مراکز در محل استقرار مرکز رشد است. با اینکه این نوع مراکز رشد به کارآفرینان فضایی میدهد تا کسبوکار خود را آغاز کنند، اما همچنان، بر ارائه خدمات به شرکتهای تازهتأسیس (نه بر ایجاد شرکتها) تمرکز دارند. مراکز رشد مجازی: مراکز رشد بدون دیوار (مراکز رشد مجازی) فضا در اختیار شرکتهای تحت پوشش قرار نمیدهند؛ با اینحال، این نوع مراکز ممکن است ادارهای مرکزی برای هماهنگی خدمات، فعالیت کارکنان مدیریت، ملاقات مشتریان، و شاید برگزاری کنفرانس برای شرکتهای تحت پوشش، داشته باشند. مراکز رشد مجازی ممکن است در منطقه استقرار شرکتهای مشتری، واقع شوند و یا نشوند؛ چراکه حضور مجازی است که مرکز رشد بدون دیوار را تعریف میکند. راهاندازی و عملیات برنامههای رشد مجازی نسبت به مراکز رشد تجاری سنتی هزینه کمتری دارد؛ چون مراکز رشد سنتی برای فعالیت و مدیریت به مکان فیزیکی احتیاج دارند. در مناطق روستایی که غالباً مشتریان در گستره وسیعی از مناطق پراکنده شدند و امکان برقراری ارتباط دشوارتر است، برنامههای رشد مجازی گزینههای خوبی هستند. بهعلاوه، برخی کارآفرینان ترجیح میدهند که در ساختمان مرکز رشد مستقر نباشند؛ چون در جای دیگری اداره خود را تأسیس کردهاند و یا اینکه به تجهیزات یا امکانات خاصی نیاز دارند که در مرکز رشد وجود ندارد. برای این شرکتها، برنامه رشد مجازی یا مشارکت در برنامهای وابسته به برنامه رشد با دیوار گزینه بهتری است. یکی از چالشهای مهم مرکز رشد مجازی تشویق شرکتهای مشتری به ارتباط شبکهای است. داشتن شبکههای قدرتمند، محیطی را ایجاد میکند که یادگیری نظیر به نظیر، حمایت متقابل، همکاری بالقوه، و همراهی را تسهیل میکند، و تمام این موارد در موفقیت شرکت ها بسیار حائز اهمیت است. ضمناً، هنگامی که شرکتهای مشتری در مجاورت ساختمان مرکز رشد مستقر باشند، ارائه خدمات کارآفرینی توسط کارکنان مرکز رشد سادهتر خواهد بود. علاوه بر آن، برنامههای رشد تجاری هم مانند مراکز رشد با دیوار با مشکلات مالی مواجه هستند. ۲-۲- پارکهای علمی پارکهای تحقیقاتی، علمی، و فناوری بهعنوان وسیلهای برای ایجاد خوشههای پویا که رشد اقتصادی و رقابت بینالمللی را تسریع میکنند، بهطور فزایندهای در سراسر دنیا مشاهده میشوند. ایده اساسی شکلگیری این نهادها مشارکت سطوح مختلف دولتی، دانشگاهی، علمی و بخش خصوصی بوده تا به پیشبرد فناوری جدید، در مکانی مناسب و فعال یاری رساند. پارکهای علم با نامهای مختلفی شناخته میشوند: بهعنوان مثال، پارکهای پژوهشی، پارکهای علمی، مراکز فناوری، پارک فناوری، و مراکز نوآوری و شهرهای علمی. بااینحال، عبارت «پارک تحقیقاتی» بیشتر در ایالت متحده، عبارت «پارک علم» عمدتاً در اروپا، و عبارت «پارک فنی» بیشتر در آسیا متداول است. بر اساس تعریف انجمن بینالمللی پارکهای علم و حوزههای نوآوری، پارک علم نهادی است که توسط کارشناسان متخصص اداره میشود. هدف این کارشناسان افزایش ثروت جامعه از طریق ارتقای فرهنگ نوآوری و اعتلای رقابتپذیری کسبوکارهای وابسته به آن و سازمانهای دانشبنیان است. پارکهای علم برای تحقق این اهداف جریان دانش و تکنولوژی بین دانشگاهها، نهادهای تحقیق و توسعه، شرکتها و بازارها را تشویق و مدیریت میکنند؛ این پارکها ایجاد و رشد شرکتهای دانشبنیان را تسهیل میکنند، و سایر خدمات دارای ارزش افزوده را با تسهیلات و فضای باکیفیت ارائه میکنند. بهطور کلی، با جمعبندی تعاریف مختلف پارک علم و فناوری توسط نهادهای مختلف، میتوان پارک علم و فناوری را اینگونه تعریف کرد: طرحی ابتکاری برای ایجاد و رشد بنگاههای تکنولوژیمحور است که بهصورت رسمی و عملیاتی به حداقل یک مرکز تخصصی فناوری مرتبط است و به شرکتهای زیر نظرش، حمایت مدیریتی ارائه میکند. با اینحال، فرضیه تأسیس پارک علمی یک کشور با کشور دیگر متفاوت است. بنابراین، هر پارک علمی با توجه به ویژگیهای خاص خودش تعریف میشود، و اهداف، موقعیت مکانی، فضای اقتصادی، تخصص محلی، و دسترسی به منابع ویژگیهای هر پارک را تعیین میکند. تقسیمبندیهای متنوعی از پارکهای علم وجود دارد. نکته مهم در تقسیم بندی انواع پارکها این است که هر تقسیمبندی بر اساس یک دیدگاه انجام میشود؛ به دیگر سخن، به منظور رسیدن به یک تقسیم بندی، از زاویه مشخصی به موضوع پرداخته میشود. در ادامه، تقسیم بندی انواع پارکها از دو دیدگاه معرفی میشود: در دیدگاه اول، با توجه به نظریه نوآوری به تقسیم بندی پارکها پرداخته شده و در دیدگاه دوم، پارکها از نظر ساختارمناسب برای صنایع دانشبنیان مورد بررسی قرار گرفتهاند. پارکهای علمی برحسب نظریه نوآوری، به سه دسته زیر تقسیم میشوند: • علم محرک • کشش تقاضا • پارک علمی تجمعی به بیانی خلاصه، پارکهای نوع اول پارکهایی هستند که به دانشگاهها وابسته هستند و سعی دارند که تحقیقات دانشگاهی را تجاری کنند. در نوع دوم، پارکهای علمی توسط شرکتها برای دستیابی به تقاضای بازار ایجاد می شوند و در حقیقت این اقتصاد و تقاضای بازار است که نیروی محرکه ایجاد پارک علمی و تحقیقاتی است. پارکهای علمی از نوع تجمعی نیز، پارکهایی هستند که توسط دولت برای اهداف بلندمدت برنامه ریزی می شوند. همچنین، پارکهای علمی از لحاظ ساختاری به هفت نوع تقسیم می شوند: ۱. مراکز نوآوری ۲. پارکهای تحقیقاتی ۳. پارکهای علمی ۴. پارکهای علم و فناوری ۵. پارکهای تجاری بازرگانی ۶. مناطق صنعتی با کیفیت بالا ۷. پارکهای اداری یکی از پارکهای علمی برجسته در آمریکا که تبدیل به الگویی برای ایجاد این نوع پارکها در آمریکا، اروپا، ژاپن، سنگاپور و تعدادی از کشورهای تازه صنعتی شد، به پارک پژوهشی مثلثی معروف است و در ایالت کارولینای شمالی آمریکا قرار دارد. پارک تحقیقاتی به مجموعهای اطلاق می شود که از طریق فراهم آوردن و ارائه زمین، تأسیسات زیربنایی، آزمایشگاهها، کارگاههای تحقیقاتی را در یک فضای متمرکز فراهم می نماید. هدف اصلی از ایجاد این پارکها کاربردی کردن تحقیقات و توسعه تجارت و رقابت در بازار تجارت جهانی است. این مجموعه ها که معمولاً در مجاورت قطب های دانشگاهی یا قطب های صنعتی و اقتصادی شکل می گیرند، ضمن ایجاد فضای مناسب جهت انجام تحقیقات کاربردی و تجاری سازی نتایج آن، موجبات رشد تحقیقات را از رهگذر همافزایی ناشی از مجاورت فیزیکی این واحدها و نیز کاهش هزینه های سرمایه گذاری اولیه و هزینه های جاری فراهم می سازد. پارکهای علمی را می توان به دلایل مختلف به وجود آورد، تعدادی از کشورها یا دولت ها در رابطه با رشد اقتصاد ملی روی آن کار می کنند، مانند سنگاپور و کره جنوبی، این هدفشان رشد اقتصاد ملی است. به طور مشخص رشد اقتصادی از طریق توسعه صادرات و به وجود آوردن رشد ماندگار اقتصادی صورت می گیرد. آنها اساساً معتقدند که امکان ندارد کشوری از طریق فناوری وارداتی بتواند رشد ماندگار داشته باشد، بالاخره یک جایی این جریان متوقف خواهد شد. بنابراین برای رشد ماندگار باید فناوری ملی را به وجود آورد. در اینجا تفکر بلندمدت مطرح میباشد و برای این کار راهی ندارید جز اینکه برای پژوهش سرمایهگذاری کنید. هدف اصلی پارک های علمی و پژوهشی ایجاد منابع برای تحقیق است و متقابلاً انتقال علم و فناوری به دست آمده به صنعت، یعنی تجاری کردن دستاوردهای تحقیق. ۲- تجارب ایجاد پارکهای علم و فناوری در کشورهای جهان همواره دولت ها (چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای درحالتوسعه) در تعیین سیاست ها و برنامه ها، حمایت از پیشرفت، و معرفی طرح های خرد و کلان نقش کلیدی داشته اند. یکی از مکانیسم های مورد استفاده در توسعه واحدهای تجاری برای بیش از دو دهه، «فرایند رشد کسب و کار» بوده است. به این ترتیب که این واحدهای تجاری کوچک با استفاده از امکاناتی از قبیل فضا، خدمات، مشاوره ها، اطلاعات مالی، این امکان را می یابند تا در سطح بازارهای جهانی به رقابت بپردازند. میزان موفقیت مراکز رشد به عوامل متعددی بستگی دارد. گرچه برخی از آنها نیازمند توجه ویژه اند با این حال کلیه آنها به نسبت توسعه و پیشرفت بخش خصوصی تأثیرگذاری متفاوتی دارند. بسیاری از کشورهای درحالتوسعه غالباً با کمک های چندجانبه سازمانها و نهادها، برنامه های متنوعی را برای پیشبرد طرحهای کوچک و متوسط آزمایش و تجربه کردهاند. در این کشورها کارآفرینان با کمک مراکز رشد و فناوری اقدامات لازم در زمینه اشتغال و کسب و کار را انجام می دهند. با این همه این مراکز هنوز در بعضی از این کشورها به طور کامل به مرحله اجرا نرسیدهاند. اکثر مراکز رشد غیرانتفاعی معمولاً از سوی منابع حکومت محلی یا مرکزی حمایت می شوند، اگرچه در برخی موارد از سوی بخش خصوصی نیز پشتیبانی می شوند. در کشورهای در حال توسعه اکثر مراکز رشد غیرانتفاعی بوده که از طریق منابع دولتی تغذیه می شوند. طی سال های اخیر این حمایت های همه جانبه از سوی سازمانهای غیر رسمی دولتی نیز انجام شده است. لازم به ذکر است اگرچه در کشورهای در حال توسعه، مراکز رشد به سرعت ظهور می یابند اما در برخی موارد دارای سطحی از پویایی، فناوری قابل قیاس با انواع آن در کشورهای صنعتی هستند. پارکهای علم و فناوری در کشورهای پیشرفته نسبت به کشورهای درحالتوسعه از قدمت بیشتری برخوردار هستند و این اختلاف ناشی از شکاف فناوری کشورهای پیشرفته در مقایسه با کشورهای درحالتوسعه است. دلیل اصلی توجه کشورهای پیشرفته به پارکهای علم و فناوری، استفاده از فناوری های نوین بهمنظور گسترش رقابت در سطح بینالمللی بوده است. در این کشورها اگرچه صنایع بزرگ از امکانات مالی مناسبی برخوردار بوده و امکان انجام تحقیقات پایهای و کاربردی را دارند ولی محدودیت منابع مالی در صنایع کوچک و متوسط امکان استفاده از فناوریهای نوین را محدود کرده و این فرایند رقابت بنگاه های کشور مورد نظر را در سطح بینالمللی کاهش می دهد. اینگونه عملکرد، مقامات دولتی را به فکر انداخت تا تمهیداتی برای ارتقای سطح بهره وری و بهبود کیفیت واحدهای کوچک و متوسط بیاندیشند، بر همین اساس ایجاد و تقویت پارک های علم و فناوری، جهت استفاده از فناوری های مدرن و گسترش ابداعات و نوآوری جدید، در دستور کار دولت ها و دانشگاه های کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. سیاست های حمایتی و پشتیبانی از شرکتهای کوچک و متوسط هم در اقتصاد کشورهای پیشرفته و هم در اقتصاد کشورهای در حال توسعه نقش بسیار مهمی در پیشرفت، توسعه اجتماعی و اقتصادی دارند، هر چند ممکن است اشکال این شرکت ها در این کشورها متفاوت باشد لکن اساس و پایه مشترکی در توسعه اقتصادی دارند. ۳- وضعیت پارکهای علم و فناوری در جهان ایده اولیه پارکهای علم و فناوری از این نیاز ناشی گردید که «دانشگاهیان دارای فکر کارآفرینی» به دنبال بهبود بهرهبرداری از تحقیقات دانشگاهی و درعینحال، نزدیکی به سازمانهای دانشگاهی خود بودند. بهعلاوه، نیاز صنعت به تحقیقات باکیفیت بهمنظور رقابت در بازارهای بینالمللی آشکار شد. موقعیت مکانی پارک های علم و فناوری در ارتباط با شهرها عنصر مهمی از ماهیت این نهادها است. با تکوین مفهوم نوآوری، هنگامی که مرز بین مناطق مسکونی و کسبوکار به تدریج محو میشود، ارتباط و اثرات اشتراکی بین پارکهای علم و فناوری یا مناطق نوآوری و شهرهایشان بیش از پیش اهمیت مییابد. نمودار (۱) موقعیت مکانی پارکهای علم و فناوری یا مناطق نوآوری را بر حسب شهر نشان میدهد. با توجه به این نمودار، تنها ۶ درصد از پارکهای علم و فناوری در شهر واقع نیستند. نمودار ۱. موقعیت مکانی پارکهای علم و فناوری/ مناطق نوآوری بر حسب شهر بر اساس تقسیمبندی انجمن بینالمللی پارکهای علم و مناطق نوآوری، شش عنصر اصلی در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری موجود در جهان مشاهده میشود: مراکز رشد، مراکز تحقیقاتی، مراکز دانشگاهی، تسهیلات مسکونی، فعالیتهای مربوط به اوقات فراغت و خدمات اجتماعی. نمودار(۲) عناصر اصلی مشاهده شده در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری جهان را نشان میدهد. با توجه به این نمودار، مراکز رشد تجاری در ۹۳.۲ درصد از پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری مشاهده میشود. همچنین، در ۸۳.۵ درصد از پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری جهان، مراکز تحقیقاتی وجود دارد. بنابراین، مراکز رشد و مراکز تحقیقاتی دو جزء اصلی و رایج پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری در جهان هستند. نمودار۲. عناصر اصلی مشاهده شده در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری جهان مجموعه متنوعی از فعالیتها در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری انجام میشود. اما، فعالیتهای عمده آنها را میتوان شامل موارد ذیل دانست: تحقیق و توسعه، آموزش و مهارتآموزی، خدمات مهندسی یا فنی، خدمات ارزش افزوده (حقوق، حسابداری، مشاوره، واسطهگری)، تولید محصول، مرکز اداره شرکت، و تجارت/ فروش/ بازاریابی. در نمودار(۳)، درصد پارکهایی که هر یک از این فعالیتها را در دستور کار خود قرار میدهند، نشان میدهد. بر اساس این نمودار، تحقیق و توسعه مهمترین فعالیت در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری است؛ بهطوری که ۹۴ درصد از پارکها این فعالیت را انجام میدهند. پس از آن، آموزش و مهارتآموزی، خدمات مهندسی یا فنی، و خدمات ارزش افزوده به ترتیب، با ۸۲.۷، ۷۵.۲ و ۶۲.۴ درصد در ردیف دوم تا چهارم فعالیتهای عمده پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری قرار میگیرند. نمودار ۳. فعالیتهای عمدهای که در پارکهای علم و فناوری و مناطق نوآوری انجام میشوند. ۴- مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری در کشورهای منتخب در ذیل، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در چند کشور منتخب مورد بررسی قرار می گیرد. ۴-۱- امریکا ایالات متحده زادگاه مراکز رشد است. توسعه مرکز رشد با عناوین مرکز رشد اینترنت، شتابدهنده، سرمایه گذار مخاطره پذیر در دهه ۱۹۹۰ مشخص می شود. مراکز رشد فناوری مانند سایر مراکز رشد فضای کاری، تسهیلات فیزیکی مشترک، پشتیبانی مدیریتی، پشتیبانی فنی و کمک های شبکهای فراهم می کنند. تأمین مالی و خدمات مشاوره ای نیز گاهی صورت میگیرد. به عنوان نمونه پارک تحقیقاتی مرکزی فلوریدا، یکی از پیشرفته ترین پارک های امریکا محسوب می شود که تقریباً ۴۱۶ هکتار مساحت را در بر می گیرد. در این پارک ۱۳۰ شرکت مستقر هستند و نزدیک به ۹۷۵۰ نفر مشغول به کار هستند. در این پارک علاوه بر خدمات آموزشی و پژوهشی در کنار آن دارای امکانات جانبی مانند بانک، رستوران، و هتل، در محوطه داخلی پارک وجود دارد. پارک علم و فناوری دانشگاه آروزینا: در مساحت بیش از ۵۴۴ هکتار در جنوب شرقی تاکسون آروزینا قرار دارد. همچنین قریب ۱۸۶ هزار متر مربع فضا برای توسعه فناوری های سطح بالا و آزمایشگاه های تحقیقاتی در نظر گرفته شده است. پارک علم و فناوری از شرکت IBM در سال ۱۹۹۴ خریداری شده است و از ۲ شرکت با ۱۲۰۰ شاغل به ۴۰ شرکت با بیش از ۷۰۰۰ شاغل افزایش یافته است. پارک سالانه قریب ۲.۵ میلیارد دلار با اقتصاد کمک می کند و یکی از بزرگترین مراکز اشتغال منطقه است. ۴-۲- انگلستان انجمن پارک های علمی انگلستان(UKSPA) در سال ۱۹۸۴ تاسیس گردیده است. در سه دهه گذشته تعداد پارک های علمی به طور قابل توجهی (از دو در سال ۱۹۸۲ به حدود ۱۰۵ در سال ۲۰۱۴) افزایش یافته است. هنوز تمرکز قوی منطقه ای و محلی به استقرار آنها وجود دارد و همچنان روند گسترش پارک های علمی توسط بسیاری از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در پژوهش ادامه دارد. پارک علمی کمبریج در انگلستان که در سال ۱۹۷۰ تأسیس شد و قدیمی ترین و معتبرترین پارک علمی انگلیس است و در فاصله ۳ کیلومتری مرکز کمبریج قرار دارد. تعداد شرکت های این پارک ۱۰۰ و مساحت ساختمان های آن ۵,۶۱۰,۰۰۰ فوت مربع (تقریباً ۳۵۱,۰۰۰ مترمربع) است. ۴-۳- آلمان فعالیت این کشور در زمینه مرکز رشد با افتتاح مرکز پرورش نوآوری و کسب و کار برلین در سال ۱۹۸۳ آغاز گردید. سیاست های دولت آلمان، توسعه شرکت های فناورانه و به ویژه شرکت های جوان و مبتنی بر نوآوری را تسهیل کرده است. جنبه های این سیاست ها عبارتند از: • تخصیص اعتبار با نرخ های یارانه ای دولتی • اجرای برنامه های مشترک توسط شرکت های دولتی«سرمایه گذاری مخاطره آمیز» • کمک های دولتی برای ایجاد اشتغال و انجام تحقیقات • ضمانت دولتی برای پذیرش بخشی از خطرپذیری مؤسسات اعتباری در واگذاری اعتبار به شرکت ها ارائه خدمات مشاوره ای و همچنین سایر فعالیت هایی که در این کشور با مشارکت بخشهای خصوصی-عمومی برای پشتیبانی از شرکت های نوپا صورت می گیرد که به شرح زیر است: – خدمات مشاوره ای در زمینه کسب و کار – خدمات مشاوره ای فنی – تأمین منابع مالی برای فعالیت های پشتیبانی – کمک در زمینه مالکیت فکری – کمک های بینالمللی ۴-۴- ژاپن یکی از بزرگترین پارک های علمی جهان در آسیا در کشور ژاپن ایجاد شده است. احداث شهرک علمی تسوکوبا که مجموعه ای است از چند دانشگاه و مراکز تحقیقاتی از سال ۱۹۷۲ فعالیت خود را آغاز نمود. این شهرک با هدف ایجاد محیطی تحقیقاتی و جمع آوری دانشمندان به منظور استفاده بهینه از علم و فناوری و رشد و توسعه اقتصادی در این کشور احداث شده است. شهرک علمی تسوکوبا تنها شهرک تحقیقاتی کشور ژاپن محسوب می گردد اما پارکهای علمی و مراکز رشد مختلفی از اوایل دهه ۱۹۸۰ در این کشور احداث شده است. در سال ۱۹۸۰ برنامه تکنوپلیس به منظور ایجاد تخصص های جدید فناوری بالا در مناطق غیرمرکزی ژاپن (با دو هدف ملی و منطقه ای) توسط وزارت صنایع و تجارت بینالمللی ژاپن اجرا شد. برنامه تکنوپلیس ژاپن، برنامهای برای نوسازی صنعتی و توسعه منطقهای محسوب می شود. از این رو هدف راهبردی آن، توسعه همکاری دولت مرکزی با مقامات و دولت های محلی و کارآفرینان و ارتقای توسعه صنعتی از طریق بهبود سطح فناوری فعالیت های اقتصادی و ایجاد صنایع برتر، تشویق، تحقیق و توسعه و ایجاد فضاهای جذاب برای کار و زندگی در نظر گرفته شده اند. نقش دولت را می توان در ایجاد زیر بنای فیزیکی، زیربنای علمی، زیربنای نهادی و همچنین ارائه تسهیلات مشاهده کرد. مقامات و دانشگاه های محلی وظیفه اداره و هدایت زیرساختهای سازمانی و نهادین در ارائه نوآوری های نهادی و تقویت آنها را به عهده دارند. برنامه تکنوپلیس، قطبهای محلی سرمایه را به منظور جذب فعالیت های اقتصادی و تأمین کمک مالی، توسعه می دهد. از دیگر عوامل مهم در موفقیت تکنوپلیس میتوان توجه به رابطه دانشگاه و صنعت، در نظر گرفتن صنایع موجود منطقه،ارائه امکانات و تسهیلات با کیفیت بالا و همچنین تأکید بر صنعت به جای تحقیق و پژوهش، اشاره کرد. در عین حال عواملی نیز باعث ناکارایی برنامه تکنوپلیس گردید. این عوامل عبارتند از: • وجود رقابت برای جذب تکنوپلیس ها در مناطق مختلف که موجب شد مقامات استان های زیادی خواستار جذب بخش هایی از برنامه شوند و این مسأله ویژگی عملکرد تکنوپلیس ها را تا حد زیادی از بین برد. • متمرکز شدن روی تحقیق و پژوهش به عنوان عامل کلیدی در موفقیت مراکز فناوری برتر که با توجه به برخی از تجربیات می توان گفت تحقیق و توسعه الزاماً به رشد اقتصادی منجر نخواهد شد. • وجود جاذبه در مراکز صنعتی موجود و وجود جاذبه های اجتماعی کلان شهری. پارک Kazusa ژاپن که در سال ۱۹۸۴ در مساحت ۲۷۸ هکتار شروع به کار کرد، از نوع پارکهای دارای برنامه ریزی برای توسعه است. مؤسسات صنعتی و پژوهشی مستقر در این پارک در حوزه فناوری های پیشرفته از جمله زیست فناوری، فناوری اطلاعات و فناوری مواد جدید فعالیت می نمایند. در سال ۱۹۹۱ انجمن سازمان های پرورش کسب و کارهای جدید ژاپن به عنوان اولین شبکه ملی برای حمایت از کسب و کارهای جدید تشکیل گردید. هدف و کاربرد مراکز رشد ژاپنی با مراکز رشد آمریکایی و اروپایی متفاوت است. فعالیت های این شبکه: برگزاری همایشها و سمینارهای مرتبط با پرورش کسب و کار، تدارک برنامه های آموزشی برای مدیران پرورشی (مراکز رشد)، ایجاد شبکه ای برای تبادل اطلاعات بین اعضا، فعالیت به عنوان یک مرکز ملی برای تحقیق در مورد مراکز رشد، انتخاب و تجلیل بهترین مدیران و بهترین مراکز رشد. ۴-۵- چین چین از اوایل ۱۹۸۰ به فکر تغییر در ساختار اقتصادی خود و استفاده بهینه از فناوری و رشد توسعه افتاد. ایجاد مناطق توسعه و ایجاد مناطق آزاد تجاری از جمله اقدامات اولیه این کشور برای به دست آوردن بخشی از بازار جهانی و جلب سرمایهها به حساب می آید. به طور کلی دو نوع مناطق توسعه و فناوری و اقتصادی در چین ایجاد شده است: – مناطق توسعه فناوری نوین با هدف تحقیق و توسعه. – مناطق توسعه اقتصادی با هدف جذب سرمایههای داخلی و خارجی. علیرغم طبقه بندی فوق، تفکیک مناطق توسعه در چین چه از لحاظ اهداف و چه از نظر فعالیت های جاری بسیار مشکل است. مسئولان این مناطق فعالیت های خود را در زمره فعالیتهای پارک های علمی می دانند و لذا اکثراً در انجمن پارکهای علمی شرق آسیا و انجمن بینالمللی پارک های علمی عضویت دارند. اهداف اصلی پارک های علمی در چین عبارتند از: • ایجاد همکاری در زمینه علوم و فناوری بین مؤسسات. • تشویق دانشگاهیان و دانشجویان برای درگیر شدن با واحدهای تولیدی. • ایجاد واحدهای تولیدی در زمینه فناوری نوین. • جذب سرمایه های داخلی و خارجی در پارکها برای ایجاد واحدهای تولیدی. وجه تمایز اصلی پارک های علمی در چین با پارکهای علمی در کشورهای پیشرفته امریکایی و اروپایی، تأکید بر ایجاد واحدهای تولیدی در این پارک هاست. سیاست های محوری در ایجاد پارک های علمی چین را می توان به صورت زیر خلاصه کرد: • اتکا به حمایت دولت مرکزی و دولت محلی برای کمک به ایجاد پارک ها. • اتکا به منابع انسانی برای توسعه فناوری. • تشویق به باز شدن درها در چین. • همکاری های ملی و بینالمللی برای توسعه. استفاده بهینه از نیروهای متخصص و فارغالتحصیلان دانشگاه ها و همچنین جلب دانشجویان چینی خارج از کشور از سیاست های اصلی پارک های علمی در چین می باشد. به طوری که دانشجویان فارغالتحصیل از دانشگاه ها محور اصلی ایجاد مؤسسات در پارک های علمی در چین به حساب می آیند. علاوه بر این پارک های علمی، مراکز رشد و مؤسسات، معمولاً قسمتی از فضا و امکانات خود را برای جلب دانشجویان چینی خارج از کشور اختصاص می دهند. پارک های چین بین سالهای۱۹۹۱ تا ۱۹۹۸ طی برنامه ای به نام مشعل، رشد بسیار سریعی داشته اند. پارکهایی که امروزه در چین فعالیت میکنند نسبت به ۷۷ پارک برنامه مشعل، هم از لحاظ فیزیکی و هم از لحاظ اشتغال بزرگتر و کارآمدتر هستند. ۴-۶- سنگاپور هیأت استاندارد و بهره وری و هیأت توسعه اقتصادی از اصلیترین دپارتمان ها در توسعه علم و فناوری و صنعت در سنگاپور هستند و از جمله فعالیت این مراکز شامل توسعه کارآفرینی فناوری و ایجاد شرکتهایی مبتنی بر فناوری سطح بالا از طریق توسعه پارکهای علمی، مراکز رشد فناوری و ساز و کارهای مشابه است. سیاست سنگاپور در دهه های گذشته حرکت به سوی یک اقتصاد مبتنی بر فناوری بوده است. شرکت پارک های فناوری سنگاپور یکی از بزرگترین شرکت های خصوصی توسعه در عمران صنعتی در سنگاپور به شمار میآید که بخش اعظمی از فعالیت آن در راستای توسعه و عمران مراکز صنعتی بازاریابی و همچنین مدیریت پارک های عظیم تجاری صنعتی و تأمین امکانات مربوط به این گونه پارک ها سوق یافته است. این شرکت با قرار دادن شعار استحقاق مشتری در کسب بهترین امکانات به عنوان سرلوحه فعالیت های خود توانسته است فلسفه خود را در تحقق کمال کیفیت در کلیه پروژه های اجرائی ساختمانی و خدماتی متمرکز سازد. ۴-۷- کره جنوبی کره جنوبی ابتکارعمل های زیادی در جهت رشد مراکز رشد به خرج داده است که نمونه آن، پارک های علم و فناوری، شهرک علمی، خوشه های صنعتی و مراکز رشد همجوار مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاهی را شامل می شود. فعالیتهای زیادی در جهت ایجاد ساز و کارهای جدید برای پشتیبانی مالی از مراکز رشد در جریان است که شامل سرمایه های مخاطره آمیز و کسب وکار می باشد. سیاست های توسعه صنعتی کره نشان داد این کشور به منظور دستیابی به توسعه فناوری، برنامه ها و سیاست های خاصی را دنبال می کند که ایجاد پارک های علمی یکی از اهرم های مؤثر جهت رسیدن به این اهداف توسعه ای می باشد. در سال ۱۹۷۳ کره اقدام به تأسیس شهرک علمی-فناوری نمود تا بستر و تسهیلات لازم برای شتاب بخشیدن به تلاشهای فناوری و به کارگیری آنها در بخش صنعتی فراهم سازد. نهاد متولی این شهرک ها مؤسسه علوم و فناوری کره (KIST) بود که به منظور کمک به صنایع، دایر شده بود. هدف این مؤسسه ایجاد ارتباط بین فعالیت های علمی و کسب و کار صنعتی بود. این پارکها در زمینه های صنایع نیمه هادی، مواد جدید، رایانه، ابزار دقیق، تجهیزات مخابراتی و فناوری دریایی فعالیت می کنند. ۴-۸- روسیه اتحادیه مراکز نوآوری و فناوری روسیه از حدود ۳۰۰ شرکت نوپا و کوچک شکل گرفته است و وابسته به دانشگاه METاست. این دانشگاه، در رشته های نانوتکنولوژی،IC ،الکترونیک، مدیریت و اقتصاد نیرو تربیت می کند. اتحادیه در کنار این دانشگاه در حومه شهر مسکو مستقر است. اولین انکوباتور تجاری در سال ۱۹۹۱ تأسیس گردید. در این انکوباتور، خدمات مختلف از جمله آموزشی، حسابداری، حقوقی، بازاریابی و … ارائه میشود. زمینه های کاری این مرکز عبارتند از: الکترونیک، اپتیک، تجهیزات مخابراتی و موارد مشابه. پارک فناوری سفیر(Technical park Sapphire)، در سالهای قبل یک مجموعه صنعتی وابسته به صنایع نظامی روسیه بوده است و وظیفه تولید تراشه های دقیق برای صنایع هوا و فضا را بر عهده دارد. اما در سالهای اخیر، بخش مهمی از فضای آن بازسازی اساسی شده و به پارک فناوری تبدیل شده است. این مجموعه حدود ۲۵۰ عضو غیردولتی دارد که البته همه آنها در حوزه های فناورانه فعالیت نمی کنند بلکه برای تأمین بخشی از هزینه های مدیریت پارک، بخشی از فضاهایی که مشرف به خیابان اصلی است را به شرکتهای تجاری اجاره داده اند. خدمات متنوعی در زمینه های حقوقی، حسابداری، بازاریابی، امور رسانه ای و تبلیغات، آماده کردن اسناد مناقصات، امور بسته بندی و … به اعضا ارائه می شود و روی حوزه های تخصصی فناوریهای پیشرفته مانند میکروالکترونیک و نیز تصفیه آب کار شده است. ۵- آثار و نتایج حاصل از راهاندازی پارکهای علم و فناوری پارک های علم و فناوری بسیار قابل توجه و با اهمیت می باشند، زیرا بسیاری از پدیده های نوظهور فناوری از درون همین پارک ها شروع شده است. از سوی دیگر با ارتباطات بینالمللی که پارک ها بستر آن را فراهم می کنند، امکان تبادل تجربیات و داد و ستد علمی و فناوری با دیگر مراکز مشابه و شرکت های دارنده فناوری در پارکها فراهم می شود. اغلب پارک های علمی اثر مثبتی در اقتصاد محلی و منطقه ای داشتند. در ایالت کارولینای شمالی علاقه به توسعه اقتصادی مستقیم، منجر به استفاده از پارک های علمی گردید. در دانشگاه استانفورد، یک انگیزه بسیار مهم برای تأسیس پارک علمی، وجود نگرانی در ارتباط فرار مغزها، دانشمندان و مهندسین فارغالتحصیل استانفورد به شرکت های بزرگ ساحل شرقی امریکا بود. بسیاری از شرکتهای فناوری محور، چه بزرگ چه کوچک، به منطقه دره سیلیکون در اطراف پارک برای بهره برداری از برنامه های آموزش مشترک دانشگاه و صنعت، جذب گردیده اند. تایوان و چین در جلب همکاری شرکت های بزرگ خارجی بسیار موفق بوده اند. با توجه به بررسیهای صورت گرفته بر روی های علم و فناوری در کشورهای مختلف به ویژه بررسی نمونه های موفق در این حوزه موارد زیر را می توان از جمله نتایج حاصل از راه اندازی این مراکز عنوان نمود: • صرفه جویی در سرمایه گذاری زیربنایی • استفاده بهینه از سرمایههای مالی صنایع و شرکتهای کوچک • رونق و توسعه تحقیقات میان رشته ای • صرفه جویی در وقت وهزینه های ارتباطی • شکوفایی خلاقیت و استعداد افراد مستعد از طریق فراهم کردن امکانات مطلوب • ارتقای دانش و فناوری • افزایش قدرت رقابت در عرصه بینالمللی • تسریع در تجاری کردن دستاوردهای پژوهشی • ایجاد تخصص های بین رشته ای • تقویت شرکت های کوچک متکی بر فناوری پیشرفته • تسهیل در فرآیند انتقال فناوری • رشد و شکوفایی اقتصادی و توسعه منطقه ای • کاهش شکاف فناوری بین صنایع داخلی و خارجی • ایجاد اشتغال برای نیروی کار متخصص و فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی مرتبط با فناوری پیشرفته در هنگام طراحی پارکهای علم باید این سؤال مهم پرسیده شود که ارتباط پارک علم با اقتصاد محلی چیست. به عبارت دیگر، چگونه اهداف و ساختار پارک علم میتواند با وضعیت موجود منطقه سازگار شود. این بحث وجود دارد که پارکهای علمی تنها هنگامی میتوانند بهعنوان ابزاری برای توسعه منطقهای که در آن قرار دارند، عمل کنند که تاریخ اجتماعی و اقتصادی، استراتژی سیاسی، و ویژگیهای عمومی توسعه آن منطقه را در نظر بگیرند. آن دسته از پارکهای علم و فناوری که با استفاده از الگوهایی که در فروض و شرایط متفاوتی ارائه شدهاند، ایجاد میشوند، در بسیاری از مواقع موفق عمل نمی کنند. الگویی که در منطقهای موفق عمل کرده، الزاماً در منطقه دیگر با ویژگیها و شرایط متفاوت به آن خوبی عمل نمیکند. ۶- وضعیت مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری در ایران افزایش روزافزون فاصله بخش های اقتصادی با دانشگاه ها و موسسات فناوری موجب پیدایش سازمان های جدیدی با هدف کاهش این فاصله و کاربردی کردن نتایج تحقیقات در جامعه گشته است. این سازمان ها که در ابعاد مختلف و با طیف گسترده ای از شرح وظایف ایجاد شده اند، همگی یک هدف مشترک یعنی کمک به تکمیل حلقه های واسط مابین بخش های اقتصادی جامعه (صنعت، کشاورزی و خدمات) و بخش های علمی و آموزشی جامعه(دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی) را تعقیب می نمایند. علاوه بر این افزایش ضریب موفقیت واحدهای فناور از طریق اجتماع آنها در یک محل و کاهش هزینه های آنها به کمک ارائه خدمات پژوهشی متمرکز از دیگر اهداف اصلی این سازمانها به شمار می روند. موفقیت این سازمان ها، که در بسیاری از کشورها نقش اساسی در رشد، توسعه علمی و اقتصادی داشته، موجب تکثیر سریع این الگو در کشورهای مختلف شده است. بسته به ظرفیت علمی و اقتصادی، این سازمانها به لحاظ حجم فعالیت در سه رده مختلف مراکز رشد واحدهای فناور، پارک های علم و فناوری و شهرک های علم و فناوری در جهان شکل گرفته اند. ۶-۱- سابقه مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری در ایران تاریخچه ایجاد اولین شهرک علمی و تحقیقاتی در ایران مربوط به سال ۱۳۷۱ است که پیشنهاد تهیه گزارش بررسی مقدماتی آن توسط شرکت سهامی ذوب آهن مطرح شد و پیگیری کلیت کار به معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واگذار شد و در همین سال موضوع در شورای پژوهشه ای علمی کشور تصویب گردید. در سال ۱۳۷۲ با تشکیل هیأت امنا عملیات اجرایی شهرک شروع شده و در سال ۱۳۷۵ اساسنامه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب گردید. در سال ۱۳۷۸ عملیات اجرایی ساخت مرکز رشد انجام و در سال ۱۳۷۹ مرکز رشد غدیر با استقرار ۱۷ واحد فناوری و تحقیقاتی راه اندازی شد. پارک فناوری پردیس در سال ۱۳۷۹ مطالعات مکان یابی را انجام داد و در سال ۱۳۸۰ نقطه ای در شهر پردیس جهت احداث انتخاب شد. این پارک که وابسته به نهاد ریاست جمهوری است به لحاظ عملکردی متفاوت با دیگر پارکهای ایران بوده است. پارکهای علم و فناوری استانهای آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان، فارس، گیلان، مرکزی و یزد در سال ۱۳۸۱ با انحلال سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی استان ها و تبدیل آن به پارک ایجاد شدند. بر این اساس، این روند و ایجاد پارک ها و توسعه آن بنا بر تکالیف قانونی برنامه پنجم توسعه (بند (د) ماده۱۶) ادامه یافته است. ۶-۲- تعداد پارکهای علمی و فناوری هدف اصلی از ایجاد پارک های علمی و فناوری، افزایش ثروت در جامعه از طریق ارتقاء فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکت های حاضر در پارک و مؤسسات متکی بر علم و دانش است. مهمترین فعالیت های پارکهای علم و فناوری شامل بازارسنجی، ایده پردازی، پژوهش علمی، طراحی مهندسی، نمونه سازی، طراحی صنعتی، استانداردسازی، تدوین دانش فنی، ثبت مالکیت فکری، تجاری سازی، فروش و پشتیبانیهای بعدی برای تحقق محصولات فناوری در عرصه تولید صنعتی و همچنین عرضه سایر خدمات تخصصی می باشد. همکاری های بینالمللی برای استفاده از تجارب جهانی و همچنین حضور مؤثر در بازارهای فناوری جهان از اهداف راهبردی پارک های علم و فناوری است. ایران در سال ۱۳۸۰ تنها یک پارک علم و فناوری داشت که به فاصله یک سال بعد ۸ پارک علم و فناوری در سراسر کشور راه اندازی می شود. در نمودار(۴) تعداد پارک های علم و فناوری در کشور بین سال های ۱۳۸۰ الی آبان ماه ۱۳۹۵ قابل ملاحظه می باشد. نمودار۴. تعداد پارکهای علم و فناوری در کشور بین سالهای ۱۳۸۰ الی آبان ماه ۱۳۹۵ روند رشد تاسیس پارکهای علم و فناوری در تمامی استانهای کشور ادامه مییابد که در نهایت در آبان ماه ۱۳۹۵ به ۳۹ پارک علم و فناوری میرسد. ۶-۳- تعداد مراکز رشد علم و فناوری مهمترین خدمات ارائه شده در مراکز رشد شامل تأمین محل کار(به صورت اجاره)، خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی و اطلاع رسانی، خدمات مدیریتی، حقوقی، مالی، اعتباری، پروژهیابی و بازاریابی آموزش های تخصصی ویژه و مشاوره سایر خدمات مرتبط با توسعه، رشد و ارتقاء واحدهای فناوری است. بر اساس آمار، در سال ۱۳۸۱، ۱۷ مرکز رشد در کشور فعال بوده است که با توجه به اهمیت این مراکز در سال ۱۳۸۵ به ۴۳ مرکز رشد در سراسر کشور می رسد و در نهایت به ۱۷۸ مرکز رشد در آبان ماه سال ۱۳۹۵ افزایش می یاید. نمودار ۵. تعداد مراکز رشد علم و فناوری در کشور بین سالهای ۱۳۸۹ الی آبان ماه ۱۳۹۵ ۶-۴- تعداد شرکت های مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد تعداد شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد، بیانگر میزان تجاریسازی و توسعه تحقیقات کاربردی در کشور است. از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ نرخ افزایشی در تعداد شرکتهای مستقر در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد را شاهد هستیم. نمودار۶. تعداد شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۴ تعداد شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد از ۶۷۶ شرکت در سال ۱۳۸۴ به ۳۲۲۳ شرکت در سال ۱۳۹۴ رسیده است که حاکی از رشد ۳.۷ برابری این شاخص در طول این دوره است. منابع ۱. باقریاصل، رضا و امیری، بابک. ۱۳۸۵. “مراکز رشد و پارکهای فناوری.” (مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی)، ۷۸۱۷. ۲. سلیمانی، مجید. ۱۳۹۱. “بررسی پارکها و مراکز رشد علم و فناوری ایران با نگاهی بر رویکرد جهانی.” فصلنامه تخصصی پارکها و مراکز رشد، ۸(۳۲)، ۱۰-۲. ۳. کتاب روند تحولات شاخص های علم و فناوری در جمهوری اسلامی ایران (۹۱-۱۳۸۰). ۴. Link, A. N. 2009. “Research, Science, and Technology Parks: An Overview of the Academic Literature.” In C. W. Wessner, eds. Understanding Research, Science and Technology Parks: Global Best Practice: Report of a Symposium. Washington, DC: The National Academies Press. ۵. United Kingdom Science Park Association (UKSPA). 2003. http://www.ukspa.org.uk/default.asp?...orial_id=13661 and Home | UKSPA. ۶. International Association of Science Parks (IASP).2016. IaspWorld.org - Casino on line, BONUS casino online e TRUCCHI GRATIS! رونوشت از https://monitoreconomy.ir/1396/01/23...%D9%88-%D9%81/
مرکز رشد فناوری یا انکوباتور چیست ؟ تعریف مرکز رشد مرکز رشد یا انکوباتور، یکی از ابزارهای رشد اقتصادی است که به منظور حمایت از کارآفرینان تحصیلکرده تأسیس میشود و با ارایه امکانات و تسهیلات عمومی، زمینه پا گرفتن شرکتهای جدید را فراهم میکند. استفاده از مراکز رشد، امروزه به عنوان یکی از ابزارهای پذیرفته شده برای تبدیل خلاقیتها و دستاوردهای علمی و تحقیقاتی به محصولات قابل ارایه به بازار و توسعه کارآفرینی محسوب میشود. امروزه بیش از ۳۰۰۰ انکوباتور در سراسر دنیا وجود دارد که بیشتر آنها در کشورهای آمریکا و ژاپن مستقر هستند. لغت مرکز رشد (incubator) نام وسیلهای است که گرمای لازم را برای تولید جوجه از تخم مرغ فراهم میکند. این لغت همچنین به وسیلهای اطلاق میشود که با ایجاد گرما، زمینه را برای ادامه حیات نوزادان زودرس پس از تولد فراهم میکند. در ادبیات کارآفرینی، انکوباتورها یا مراکز رشد، مراکزی هستند که برای پرورش یا ایجاد کسب و کارهای کوچک ایجاد میشوند. انکوباتورها طرحهایی مبتنی بر نوآوری هستند و از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل میشوند. این مراکز دارای مکان فیزیکی و تسهیلات مشترک هستند. تاریخچه تأسیس اولین مرکز رشد جهان به سال ۱۹۵۹ میلادی در نیویورک بر میگردد. در این سال ژوزف مانسکو، تاجر آمریکایی با خرید یک ساختمان بزرگ قدیمی تصمیم داشت آن را پس از تعمیر، به یک مستاجر اجاره دهد، اما متوجه شد که ساختمان مزبور بزرگتر از آن است که یک مستاجر به تنهایی از عهده هزینههای آن برآید. لذا تصمیم گرفت که آن را به مستاجران متعددی اجاره دهد تا بتواند از این طریق درآمدزایی نماید. مانسکو بعد از یک سال، ۲۰ تا ۳۰ مستاجر داشت که حدودا ده هزار متر مربع از فضای مجموعه را اجاره نموده بودند. این مرکز هنوز هم فعال است و با نام مرکز صنعتی باتاویا (Batavia) شناخته میشود و حدودا هزار نفر در آن به کار مشغولند. ايده مراكز رشد در ایران اولين انديشه در سال 1371 مطرح شد كه در واقع بحث شهركهای علم و فناوری بود و شهرک علمي و تحقيقاتي اصفهان (كه هنوز هم پابرجاست) و شهرک كاوش وابسته به وزارت صنايع و معادن شكل گرفتند. در آن سال بحث مراكز رشد مطرح نبود و در حدود سال 1376 اين ايده عنوان و اولين مركز رشد در سال 1378 در شهرک علمي - تحقيقاتي اصفهان به مرحله اجرا رسيد و اين شهرک شروع به پذيرش هسته ها و شركتهای فناور كرد.در سال 1380 بر روی اين مساله تمركز بيشتری صورت گرفت و قدم اوليه در این زمینه تصويب ضوابط گسترش مراكز رشد و پاركهای علم و فناوری در 17 اسفندماه 1381 توسط شورای گسترش آموزش عالي كشور بود. در ادامه اين روند، در سال 1382 مجوز موافقت با احداث مراكز رشد صادر گردید. انواع مراکز رشد مرکز رشد صنعتی: این مراکز را اغلب نهادهای دولتی یا مراکز غیرانتفاعی به منظور حمایت از کارفرمایان تأسیس میکنند. مرکز رشد دانشگاهی: این مراکز به منظور تسهیل استفاده تجاری از دانش فنی و حقوق مالکیت معنوی تأسیس میشوند و امکان استفاده از امکانات دانشگاهی مانند آزمایشگاه، کارگاه و کتابخانه را فراهم میکنند. همچنین مراکز مذکور امکان استفاده از نظرات و مشاوره تخصصی اعضای هیات علمی دانشگاه را نیز فراهم میآورند. مرکز رشد مجازی: این مراکز معمولاً دارای فضای فیزیکی خاصی نیستند و امکاناتی غیر از فضای اداری را ارایه میدهند. مرکز رشد بینالمللی: به طور معمول این دسته از مراکز دارای مجموعه کاملی از سرویسهای پشتیبانی برای پیشرفت فعالیتهای تجاری هستند و تمرکز آنها بیشتر بر روی صادرات است. این مراکز با دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی در ارتباطند. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این گروه، ایجاد شبکهای از مراکز در محدوده مربوط به خود است. اهداف: اهداف عمده مراکز رشد را میتوان چنین دسته بندی نمود: کمک به جذب بیشتر کارآموزان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در بازار کار و ایجاد شغلایجاد واحدهای صنایع کوچک و متوسط فنی و تخصصی که بتوانند در بازار کار رقابتپذیر باشند.نوسازی، انتقال فناوری و استفاده از اکتشافات علمی جدید.افزایش بازدهی نیروی کار بالقوه و استفاده بهینه از این سرمایه عظیم ملی.در کنار این اهداف، مراکز رشد اهداف دیگری را نیز دنبال میکنند: رشد اقتصادی منطقه، تنوع اقتصادی و سرمایهگذاری، کمک به زنان، مهاجران یا اقلیتها وظایف: بسترسازی جهت تجاری سازی پژوهش های علمی تحقیقاتیایجاد زمینه کارآفرینی و حمایت از دستاوردهای پژوهشگران جوانکمک به رونق اقتصاد محلی و دانش محورایجاد فضای لازم جهت رشد و توسعه واحدهای کوچک و متوسط دانش مدار و فناوردر اختیار نهادن فضا، امکانات و تسهیلات مالی مورد نیاز واحدها جهت تجارى کردن دستاوردهاى تحقیقاتى و فنآورانهحمایتهای مالی و معنوی از واحدهای مستقر در مرکز رشدارائه خدمات آموزشی و مشاورهای مورد نیاز واحدها در راستای تجاری سازی ایدههای نوارزیابی و نظارت بر فعالیتهای واحدهای فناوری در راستای تحقق ایده محوری شانبازاریابی و فروش محصولات فناورانهایجاد محیطی پویا و هم افزا برای ارائه خدمات مختلف جهت رشد علمی و تجاری واحدهای فناور مستقر در مرکزفراهم آوردن حمایتهای قانونی مورد نیاز واحدهای مستقر جهت تسهیل طی فرآیند تجاری سازی
مرکز رشد فناوری یا انکوباتور چیست ؟
مشاهده قوانین انجمن