ایده و اختراع و نوآوری، همواره رمز رشد و تمایز افراد موفق از سایر افراد عادی بوده است. شایستگی متمایز یعنی اینکه شما صاحب ایده ای نو، محصولی با ویژگی های متمایز و یا حتی محصولی خوب با قیمت کمتر و ویژگی های بیشتر باشید. در این مطلب وضعیت تولید ایده و اختراع در کشور و نحوه ی فروش آن ها را مورد بررسی قرار داده ایم.


در سال 1310 قانون اختراعات و حمایت از اختراع و علائم تجاری در ایران تصویب شد و ثبت علائم و اعطای گواهینامه ی اختراع به وزارت دادگستری محول شد. بعد از آن در سال 1327 اداره ثبت شرکت ها و علائم تجاری و اختراعات زیرنظر اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور تشکیل شد که این سازمان، بعدها در سال 68 از وزارت دادگستری به قوه قضاییه منتقل شد.
ایران با وجود این که بیش از 8 دهه است قانون مشخص برای ثبت اختراعات و ایده های صنعتی و غیرصنعتی دارد، اما براساس آمارهای رسمی در ایده پردازی، اختراعات و خلاقیت های صنعتی کشور موفقی در مقایسه با کشورهای دیگر محسوب نمی شود. به شکلی که سهم هر 27 هزار و 455 ایرانی، ثبت یک اختراع در سال است!!!

این آمارها به خوبی نشان می دهد که در کشور ما، نظام فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی چندان که باید، موضوع نوآوری، ایده پردازی و خلاقیت های جدید را جدی نمی گیرد. از سال 1310 تا 1390 یعنی در طول 80 سال، 78975 اختراع در کشور به ثبت رسیده است!!!



در سال 1393، اولین بازار دارایی های فکری و بورس ایده در بورس کالای کشور برای فروش ایده ها و اختراعات ثبت شده، افتتاح شد. بورس ایده در واقع جایی است که شما ایده ها، اختراعات، اندیشه ها، و افکارتان را برای فروش ارائه می کنید و خریدارانی که به ایده ی شما نیاز داشته باشند، ایده ی شما را در یک فضای رقابتی و به بهترین قیمت ممکن می خرند تا آن را تجاری سازی کنند. هرچه ایده ی شما جذاب تر باشد و متقاضی بیشتری داشته باشد، احتمال افزایش قیمت ایده ی شما بیشتر است چون این ایده براساس مکانیسم بورس با روش حراج فروخته می شود. البته فروش ایده ها مکانیسم هایی هم دارد. گام نخست آن ثبت ایده است و مرحله نهایی، تبدیل این ایده به گواهی ثبت اختراع و سپس فروش ایده در فرابورس.
گواهی ثبت اختراع نوعی اوراق بهادار و همان چیزی است که در فرابورس مورد دادوستد قرار می گیرد. این اوراق با قیمت مشخصی روی تابلوی بورس نمایش داده می شوند و صاحبان بنگاه های صنعتی، شرکت های تجاری و هرکس که به ایده نیاز داشته باشد، برای خرید اقدام می کند.

اما اگر اصل ماجرا یعنی افتتاح این بازار که نتیجه خوش فکری مدیران بازار سرمایه است را کنار بگذاریم، به نظر می رسد بورس ایده در آینده با چالش هایی هم مواجه باشد. موضوع اولی که وجود دارد این است که ایران هنوز، قوانین بین المللی حقوق مالکیت های فکری را در دنیا رعایت نمی کند. در گزارش رقابت پذیری بین المللی 2014-2015 ،ایران در بین 144 کشور و از منظر حفاظت از دارایی های فکری، رتبه 127 را کسب کرده است!!!

موضوع دیگری که وجود دارد، رعایت قوانین بین المللی، علامت های تجاری و قانون اختراعات است که هنوز کسی در ایران به درستی ساز و کار رعایت آن ها را نمی داند. باید ببینیم که آیا ثبت اختراعات در سطح داخلی و ابعاد ملی کفایت می کند؟ اگر این ایده در سطح بین المللی و براساس معاهدات موجود قبلاً به ثبت رسیده باشد، تکلیف چیست؟ امروزه تولید خدمات مشابه که قبلاً براساس معاهدات بین المللی به ثبت رسیده باشند، جزو جرائم حقوقی سنگین اند و مجازات های مالی سنگینی برای آن ها در نظر گرفته می شود.

با وجود گذشت بیش از 14 ماه از راه اندازی بورس ایده و ثبت 62 ایده و اختراع و عرضه ی آن ها برای فروش، تنها 2 ایده به فروش رسیده است!!!


گفته شده است که در افق 20 ساله تا سال 1404، میزان ثبت اختراعات در کشور باید به 10000 اختراع در سال برسد. اما موضوعی که وجود دارد چیزی خلاف این مورد را نشان می دهد به طوری که در دو سال اخیر، شاهد کاهش این آمار و ارقام نسبت به گذشته بوده ایم.
لازم به ذکر است که کشور چین با بیش از 800 هزار درخواست ثبت اختراع در سال 2013، رتبه اول را از نظر تعداد درخواست ها در جهان کسب کرده است. کشورهای امریکا با بیش از 500 هزار، ژاپن با بیش از 300 هزار درخواست، کره جنوبی و آلمان رتبه های بعدی را در این زمینه به نام خود ثبت کرده اند.

با استفاده از اطلاعات مجله اتاق ایران – شهریور 94


https://isfahanplus.ir/%d9%86%da%af%...1%d8%a7%d9%86/