واقعیت این است که پول برای یک کسب‌وکار همانند خون می‌ماند و بدون آن کسب‌وکار نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد. یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی هر کارآفرین مسئله تامین مالی کسب‌وکار است. توانایی تامین مالی و تسلط بر انواع روش‌های تامین مالی و استفاده به‌موقع از آن‌ها از ویژگی‌های یک کارآفرین موفق است.

تامین مالی معمولاً فرایندی چندبعدی است و نقش سازمان‌ها یا افراد دیگر که به آن‌ها در ادامه اشاره خواهیم کرد بسیار حائز اهمیت است. لازمه تامین مالی داشتن یک طرح کسب‌وکار توجیه‌پذیر است تا با آن بتوان سرمایه‌گذار را برای سرمایه‌گذاری در طرح توجیه کرد. قانع کردن سرمایه‌گذار خواه فرد باشه و خواه یک سازمان نیز بسیار مهم است که در این نوشتار قصد نداریم به آن بپردازیم.
هر کسب‌وکاری چرخه حیات مخصوص به خود دارد یعنی همانند یک انسان بایستی مراحلی را طی کند تا به بلوغ برسد. در طول این چرخه حیات و به مقتضیات مرحله‌ای که در آن قرار دارد بایستی از روش‌های مطلوب برای آن مرحله استفاده کرد. در این مقاله کوتاه روش‌های تامین مالی متناسب با هر مرحله از کسب‌وکار بیان می‌شوند. کارآفرین با توجه به توانایی و شناخت شخصی باید به یکی از روش‌ها روی آورد. اجرایی کردن هر کدام از این روش­ها بسته به بزرگی و کوچکی کسب‌وکار همراه با مدیریت صحیح، آغاز شروع یک موفقیت اقتصادی است.
کارآفرینان در طول دوران حیات کسب‌وکار خود با چهار مرحله روبرو هستند. می‌توان روش‌های تامین مالی زیر را برای یک از این مراحل پیشنهاد داد.



مرحله اول در شروع هر کسب‌وکار جدید بذرپاشی است. بهترین منبع تامین مالی، سرمایه شخصی و یا استفاده از سرمایه دوستان و آشنایان است. کسانی که به‌طور غیررسمی نیز در کار سرمایه‌گذاری هستند نیز منبعی خوبی برای تامین سرمایه در این مرحله محصول می‌شود. کسب‌وکارهای نوپا در این مرحله سعی می‌کنند تا حد امکان از هزینه‌های غیرضروری اجتناب نمایند. یکی از روش‌های بسیار پرکاربرد تکنیک گلوله برفی است. در این تکنیک به مرور زمان کسب‌وکار با سود حاصل از فعالیت‌هایش بزرگ می‌شود. درواقع کارآفرین سود را از کسب‌وکار خارج نمی‌کند بلکه صرف خود آن می‌نماید.

در ایران برخلاف خارج سرمایه‌گذاری افراد در کسب‌وکارهای نوپا در این مرحله چندان رایج نیست. اما با این وجود نباید ناامید شد. نمونه‌های موفق فراوانی وجود دارد که توانسته‌اند رضایت یک سرمایه‌گذار را جذب کنند تا پول خود را در همان اوایل راه‌اندازی کسب‌وکار سرمایه‌گذاری کرده است. همچنین مراکز رشد کمک‌هایی از قبیل در اختیار گذاشتن محل کار انجام می‌دهند. همچنین زمزمه‌هایی از راه‌اندازی مراکز شتاب دهی در ایران شنیده می‌شود. این مراکز نیز در این مرحله کسب‌وکار در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با مراکز شتاب دهی به این لینک مراجعه کنید.


در مرحله دوم یا جوانی هم تامین مالی دقیقاً همانند مرحله اول است با این تفاوت که در این مرحله سرمایه­گذاران مخاطره پذیر هم در کسب‌وکار سرمایه‌گذاری می‌نمایند. این گروه سرمایه‌گذاران نهادهایی هستند که البته در ایران هنوز تعدادشان بسیار اندک است و از لحاظ فعالیت در مقایسه با بانک‌ها بسیار منعطف‌تر بوده و بوروکراسی کمتری دارند و به همان نسبت که ریسک بالاتری پذیرا هستند درصد بالاتری از کسب‌وکار را هم دریافت می‌کنند. این سرمایه‌گذاران پول خود را در کسب‌وکارهایی که رشد خوبی دارند درازای درصدی از شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند و پس از مدتی از آن خارج می‌شوند. در ایران نمونه‌هایی از این سرمایه‌گذاران وجود دارد برای مثال سرآوا که یکی از سرمایه‌گذاران دیجی‌کالا و کافه بازار است یک سرمایه‌گذار مخاطره پذیر می‌باشد.


در مرحله سوم یا رشد کسب‌وکار، تامین مالی در درجه اول از طریق سرمایه‌گذاران مخاطره پذیر می‌باشد. تامین مالی از طریق بانک‌ها و سود انباشته و بازار سهام نیز اضافه می‌شود. مسلما یکی از روش های تامین مالی سنتی در ایران بانک ها هستند اما یک مشکل اساسی این روش تامین مالی نرخ بهره ی بالای بانک ها در ایران است. متاسفانه در ایران بیش از اینکه بانک ها کمک کننده بنگاه های اقتصادی باشند خود یک بنگاه اقتصادی شده اند که منافع خود را نگاه می کند.


در مرحله چهارم و آخر که مرحله بلوغ است نیز تامین مالی از طریق بانک‌ها، سود انباشته، بازار سهام و سرمایه‌گذاران رسمی خواهد بود. تامین مالی از طریق بازار سهام از طریق پذیره‌نویسی انجام می‌شود. در این فرآیند کسب‌وکار در بازار سهام عرضه عمومی می‌شود تا اشخاص حقیقی و حقوقی در آن سرمایه‌گذاری کنند. فرآیند این کار پیچیده است که در این مقاله نمی‌گنجد.
به‌طورکلی روش‌های تامین مالی متنوعی وجود دارد. ولی باید به این نکته توجه کرد که در صورت تشکیل تیم کارآفرینی مصمم و حرفه‌ای و همچنین یافتن ایده‌ی کارآفرینی مناسب، تامین مالی چندان کار سختی نخواهد بود.




تامین مالی کارآفرینی



چگونه برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار در ایران تامین مالی انجام دهیم؟