مقدمه ای بر طرح کسب و کار
چرا طرح کسب و کار برای سلامت کسب و کار شما حیاتی است؟بخش اول مباحث آموزشی را در خصوص نحوه ایجاد طرح کسب و کار مطالعه نمایید.
طرح کسب و کار ، توصیف مکتوب آینده کسب و کار شماست. همه چیز در آن قید شده و سندی است که مشخص می کند چه برنامه ای دارید و چگونه می خواهید آن را عملی کنید. اگر یک پاراگراف را پشت پاکتی بنویسید که استراتژی کسب و کار شما را توصیف می کند در این صورت، طرحی نوشته اید یا حداقل مقدمه و مختصری از آن را مشخص نموده اید.
طرح کسب و کار به اجرای وظایف کسانی که آن را نوشته یا خوانده اند کمک می کند. کارآفرینانی که به دنبال سرمایه اند می توانند از آن برای انتقال نظر و چشم اندازهای خود به سرمایه گذاران احتمالی استفاده کنند.
طرح کسب و کار ممکن است از سوی شرکت هایی مورد استفاده قرار گیرد که به دنبال جذب کارکنان کلیدی، مشتریانی برای کسب و کار جدید خود ، تعامل یا عرضه با کنندگان و درک بهتر نحوه مدیریت شرکت خود هستند.
از این رو در طرح کسب و کار ، چه چیزهایی گنجانده می شود ؟ چطور شما آن ها را در کنار یکدیگر قرار می دهید؟ طرح کسب و کار حاوی اهداف کسب و کار شما، استراتژی به کار رفته برای رسیدن به آن ها، مشکلات اجتماعی پیش روی کسب و کار و روش حل آن، ساختار سازمانی کسب و کار شما (مانند عناوین و مسئولیت ها) و در نهایت میزان سرمایه لازم برای تامین مالی و حفظ شرکت تا رسیدن به نقطه سربه سر می باشد.
آیا این جالب به نظر می رسد ؟ اگر درست کنار هم گذاشته شود بله ، یک طرح کسب و کار خوب، تابع اصول راهنمای عمومی به لحاظ فرم و محتوا است. سه بخش اصلی برای هر طرح کسب و کار تعریف شده است.
اولین آن مفهوم کسب و کار است، جایی که شما در مورد صنعت، ساختار کسب و کار خود، محصولات یا خدمات خاص تان و نحوه رسیدن به موفقیت در کسب و کار خود به بحث و گفت و گو می پردازید.
دومین مرحله، بخشی از بازار است که شما در آن مشتریان احتمالی را توصیف نموده و تحلیل می کنید “آن ها چه کسانی هستند و کجا هستند؟ چه چیزی آن ها را وادار به خرید محصول شما می کند و غیره.
در این جا شما رقابت و موقعیت خود برای انجام آن را توصیف می نمایید.
در نهایت بخش مالی شامل صورت حساب جریان نقدی و درآمد، ترازنامه و نسبت های مالی مانند تحلیل نقطه سر به سر است. این بخش ممکن است نیازمند کمک گرفتن از حسابدار و استفاده از یک برنامه نرم افزاری صفحه گسترده و مناسب باشد.
با تفکیک این بخش عمده به بخش های جزئی تر، طرح کسب و کار شما شامل چندین بخش اصلی و کلیدی خواهد بود.
خلاصه اجرایی
توصیف کسب و کار
استراتژی های بازار
تحلیل رقابتی
طرح توسعه و طراحی
عملیات و طرح مدیریت
عوامل مالی
در کنار این بخش ها، طرح کسب و کار باید جلد، صفحه عنوان و جدول محتوا هم داشته باشد.
طرح کسب و کار شما چه اندازه باید باشد؟
یک طرح کسب و کار مفید، بسته به کاربردی که برای آن تعریف نموده اید، می تواند شامل چند خط در پشت یک پاکت تا طرحی دقیق با توضیح سازمانی پیچیده در بیش از 100 صفحه باشد. طرح کسب و کار معمولی بین 15 تا 20 صفحه است. اما فضایی برای تغییرات گسترده نسبت به این اندازه وجود دارد.
این سوال به ماهیت کسب و کار شما بستگی دارد. اگر طرح شما محتوایی ساده دارد ممکن است بتوانید آن را تنها در چند کلمه بیان کنید. از طرفی اگر می خواهید نوعی کسب و کار یا حتی صنعت جدید ارائه دهید، ارائه طرح کسب و کار ممکن است نیازمند توضیح بیشتری باشد تا پیام شما را منتقل نماید.
هدف طرح شما نیز طول آن را مشخص خواهد کرد. اگر خواهان استفاده از طرح خود برای دریافت میلیون ها دلار سرمایه و آغاز یک کسب و کار پر ریسک هستید ممکن است به فضای زیادی برای توضیح و متقاعد ساختن نیاز داشته باشید. اگر تنها به دنبال استفاده از طرح خود با اهدافی درونی و مدیریت یک کسب و کار در حال اجرا هستید، نسخه ای خلاصه تر و مختصر، مفید خواهد بود.
چه کسی به طرح کسب و کار نیاز دارد
تنها کسی که به طرح کسب و کار نیاز ندارد کسی است که به دنبال آغاز کسب و کاری نیست. شما برای آغاز یک کار سرگرم کننده یا شغل دوم در کنار کار اصلی خود به برنامه ریزی نیازی ندارید. بسیاری از شرکت های بزرگ، ابتدا طرح خود را به شکل برنامه ای روی کاغذ نوشته اند و توانسته اند سرمایه گذاران را برای ارائه سرمایه لازم جهت آغاز کار، متقاعد کنند.
اکثر کتاب ها در خصوص برنامه ریزی برای کسب و کار به مالکان کسب و کارهای جدید کمک نموده اند. دلیل خوبی برای این امر وجود دارد: آن ها به عنوان کم تجربه ترین نویسندگان احتمالی یک طرح، احتمالا قدردان ترین راهنما هستند. با این حال اشتباه است اگر فکر کنیم که تنها شرکت های تازه تاسیس که نیاز به سرمایه نقدی دارند، به طرح کسب و کار نیاز دارند. صاحبان کسب و کار در تمام مراحل حیات شرکت خود می توانند از طرح ها استفاده کنند خواه به دنبال تامین مالی باشند یا به دنبال تعیین نحوه سرمایه گذاری مازاد.
شرکت های تاسیس شده در جست و جوی کمک هستند. الزاما تمامی طرح های کسب و کار توسط کارآفرینان خیال اندیش نوشته نشده است. بسیاری از آن ها توسط شرکت ها و برای سازمان هایی نوشته شده که مدت هاست مرحله آغاز در کسب و کار را پشت سر گذاشته اند. طراحی گروه واکر به عنوان نمونه به تازگی به عنوان طراح فروشگاه برای خرده فروشان عمده تاسیس شده و موسس آن کم واکر ایده ارائه علامت تجاری و مجوز برای اعطای نماد 00-01-01 به عنوان نوعی اختصار نویسی عددی برای نزدیک شدن به هزاره را به پوشاک سازان و سایرین را ارائه نموده است. قبل از آغاز این کار پر هزینه و دشوار در سراسر جهان، او از طرح کسب و کار کامل با پیش بینی فروش برای متقاعد کردن خرده فروشان بزرگ به منظور استفاده از کالاهایی با کد 00-01-01 استفاده نمود او می گوید: ما بیش از 45 دارنده مجوز داشتیم که کل خط تولید را از ابتدا اجرا نموده بودند.
این سازمان ها که در مرحله میانی قرار دارند، همچون شرکت های تازه تاسیس شده از پیش نویس طرح های خود برای دریافت بودجه و رشد، استفاده نمودند هر چند میزان سرمایه گذاری مورد نیاز آن ها بیشتر و تعداد سرمایه گذاران مشتاق هم بالاتر بوده است. آن ها ممکن است به طرحی نوشته شده و مکتوب برای کمک به مدیران در جهت رشد سریع کسب و کار نیاز داشته باشند یا طرح ان ها ممکن است به عنوان ابزاری ارزشمند در جهت انتقال و بیان ماموریت و چشم انداز کسب و کار به مشتریان، عرضه کنندگان و سایرین به کار رود.
طراحی چک لیست به روز رسانی
در این جا هفت دلیل برای اندیشیدن به به روز رسانی طرح کسب و کار را مطرح نموده ایم. اگر حتی یکی از آن ها مناسب شماست به روز رسانی را انجام دهید.
آغاز یک دوره جدید مالی در راه است شما ممکن است طرح خود را سالانه، هر سه ماه یا حتی ماهانه به روز رسانی کنید و این به سرعت تغییر در صنعت شما بستگی دارد.
شما به تامین مالی یا حتی تامین بودجه اضافه نیاز دارید. وام دهندگان و سایر منابع تامین مالی نیز به طرحی به روز شده برای اتخاذ تصمیمات مالی نیاز دارند. تغییرات قابل توجهی در بازار روی داده است. تغییر سلیقه مشتریان، گرایش به سمت یکپارچه سازی در بین مشتریان و جو تغییر یافته قوانین ممکن است نیاز به روز رسانی طرح را الزامی سازد.
شرکت شما به دنبال توسعه محصول، فناوری ، خدمات یا مهارت جدید است یا ممکن است آن را توسعه داده باشد.
اگر کسب و کار شما از زمانی که برای اولین بار، طرح خود را نوشته اید تغییرات زیادی نموده پس اکنون آن را به روزرسانی نمایید.
مدیریت شما تغییر نموده. مدیران جدید باید در خصوص کسب و کار و اهداف شما اطلاعات تازه ای دریافت کنند.
شرکت شما از حد آستانه خود گذشته، مثلا از اداره مرکزی خود خارج شده، از مرز فروش یک میلیون دلار گذشته یا صدمین کارمند را استخدام نموده است.
طرح قدیمی شما ظاهرا دیگر نمی تواند واقعیت ها را بازتاب دهد. ممکن است دفعه قبل ضعیف عمل کرده اید یا مسائل سریع تر از حد انتظار تغییر کرده اند. اما اگر طرح شما غیر مرتبط به نظر می رسد، دوباره اقدام به طراحی نمایید.
یافتن طرحی درست برای شما
طرح های کسب و کار معمولا عناصر مشترک زیادی دارند. مانند جریان نقدی و برنامه های بازاریابی. و بسیاری از آن ها اهداف مشترک خاصی دارند مانند افزایش درآمد یا مجاب نمودن شرکا برای پیوستن به شرکت، اما طرح های کسب و کار الزاما از خود کسب و کار، جلوتر نیستند.
بسته به کسب و کار شما و هدفتان از استفاده از طرح، ممکن است به انواع مختلفی از طرح کسب و کار نسبت به سایر کار آفرینان ، احتیاج داشته باشید. طرح ها برحسب اندازه، ظاهر، جزئیات محتوا و تاکید به جنبه های مختلف کسب و کار با هم تفاوت های زیادی دارند. علت اهمیت گزینش طرح ،اثر قدرتمند آن بر تاثیر کلی است که روی طرح شما دارد. شما می خواهید که طرح تان، شما و کسب و کارتان را به بهترین شکل و دقیق ترین حالت نشان دهد. مهم نیست که هدف شما از استفاده از طرح چیست این هدف می تواند ارائه طرح در یک کنفراس سرمایه گذاری باشد یا از اتاق کار شما خارج نشود و یا در یک جلسه استراتژی داخلی در خارج از سازمان، نمایش داده شود.
زمانی که شما برای یک رویداد مهم، پوششی را انتخاب می کنید، احتمالا آیتم هایی را انتخاب می کنید که بهترین ویژگی شما را نشان می دهد. به طرح خود نیز به همین شکل بنگرید. شما می خواهید موارد مثبت کسب و کارتان را نشان داده و اطمینان حاصل کنید که دیگران هم همین مفهوم را دریافت نموده اند.
انواع طرح ها:
طرح های کسب و کار می توانند به چهار نوع مجزا تقسیم شوند: طرح های بسیار کوتاه طرح های کاری، طرح برای ارائه و طرح های الکترونیکی. آن ها به میزان کار مختلفی نیاز دارند و همیشه نتایج متفاوت متناسبی به همراه ندارند.
از این رو یک طرح دقیق تر به معنای برتر بودن نسبت به طرح کوتاه تر نیست و به کاربرد آن بستگی دارد
طرح کوچک: این طرح شامل 1 تا 10 صفحه بوده و حداقل توجه سرسری به موضوعات اصلی مربوط به مفاهیم کسب و کار، نیازهای مالی، طرح بازاریابی، صورتحساب مالی به خصوص جریان نقد، ترازنامه و درآمد را شامل می شود. ازمودن سریع مفهوم یک کسب و کار یا سنجش علایق شریک احتمالی یا سرمایه گذار جزئی از این طریق ممکن است. به علاوه این طرح مقدمه ای ارزشمند برای طرح های بزرگتر است.
مراقب سوء استفاده از این طرح های کوچک باشید. هدف، جایگزین کردن آن با یک طرح کامل و طولانی نیست. اگر این طرح را برای سرمایه گذاری بفرستید که در انتظار طرحی کامل بوده در این صورت، کار شما احمقانه به نظر می رسد.
طرح کاری: این طرح ابزاری برای عملیاتی سازی کسب و کار شماست. این طرح باید جزئیات را به طور مفصل لحاظ نماید و ممکن است به منظور ارائه، بسیار کوتاه به نظر آید. همچون طرح های کوچک، شما احتمالا می توانید هنگام ارائه طرح کاری از رک گویی و عدم رسمیت بیشتری استفاده کنید.
اگر این طرح برای استفاده در سازمان به کار رفته می توان برخی عناصر مهم برای افراد خارج از سازمان را از آن حذف نمود. احتمالا نیازی به افزودن ضمیمه و رزومه مدیران اجرایی اصلی نخواهد بود به علاوه می توان از گذاشتن عکس محصول در آن اجتناب نمود.
تناسب متن و بخش خاتمه آن ممکن است در طرح کاری کاملا متفاوت باشد لازم نیست که طرح کاری را روی کاغذ با کیفیت بالا پرینت بگیرید و از صاحف تجملی استفاده کنید، صاحف سه حلقه ای قدیمی که طرح با روان نویس روی آن نوشته شده کافی است.
ثبات داخلی حقایق و ارقام، برای طرح کاری به خصوص طرحی که برای ارائه به افراد خارج از سازمان تهیه شده، ضروری است. نیازی نیست در مورد اصولی چون اشکالات تایپی در متن، حساس باشید و نیز به رعایت کامل سبک کسب و کار و همراستایی آن با فرمت داده و غیره نیازی نیست. این سند مانند لباس نظامی قدیمی است که روزهای شنبه در اداره می پوشید یا مانند ماشین تحویل قدیمی است که ظاهرا هرگز خراب نمی شود. هدف، استفاده از آن است نه ستودن آن.
طرح ارائه : اگر طرح کاری خود را آماده کرده اید و با عدم توجه زیاد به زیبایی یا اثر گذاری آن ، توجه به ظاهر آن را بهبود داده اید، طرح ارائه را فراهم ساخته اید. این طرح برای نمایش آن به بانکدارها، سرمایه گذاران و سایر افراد خارج از سازمان مفید است.
تقریبا اطلاعات طرح ارائه مشابه طرح کاری است هر چند ممکن است سبک متفاوتی داشته باشد. مثلا شما ممکن است از واژگان استاندارد کسب و کار استفاده کنید، اصطلاحات غیررسمی و علائم را حذف کنید در حالی که این موارد در کار و طرح کاری، بسیار مفید و مناسب است. به خاطر داشته باشید که خوانندگان با عملیات شما آشنا نیستند. بر خلاف طرح کاری، این طرح نه به عنوان یادآوری بلکه به عنوان مقدمه به کار می رود.
شما نیز باید برخی عناصر دیگر را به آن بیافزایید. یکی از نیازهای سرمایه گذاران که باید برای رفع آن سخت کوشید، ارائه اطلاعاتی در خصوص تهدید و ریسک رقابتی است. حتی اگر شما برخی از موارد مهم پیرامونی را بررسی کرده اید باید از طریق ارائه اطلاعات به این مسائل اشاره نمایید.
تفاوت عمده میان طرح کاری و طرح ارائه، جزئیات ظاهر آن هاست. طرح کاری ممکن است با پرینتر اداری، پرینت گرفته شده و در گوشه ای گذاشته شود. در حالی که طرح ارائه باید با استفاده از پرینترهای دارای کیفیت بالا پرینت شود و احتمالا رنگی باشد. به علاوه باید به شکلی حرفه ای در جزوه ای قرار گیرد که بادوام است و خواندن آن آسان است و نیز از طرح های گرافیکی مانند نمودار، جدول، تصویر و نگاره استفاده شود.
طرح ارائه باید دقیق و دارای ثبات داخلی باشد. هر اشتباهی در این بخش از سوی بینندگان مخالف، به معنای ارائه ایی نامناسب تعبیر می شود. در بهترین حالت، شما را فردی نه چندان دقیق نشان می دهد. اگر خلاصه طرح نیاز به تامین مالی 40000 دلاری را نشان دهد اما جریان نقدی، تامین مالی ورودی 000/50 دلار را در طی سال اول را نشان دهد، در این صورت می گویید: اوه، آن ها فراموش کرده اند که خلاصه را به روز کرده و اعداد و ارقام درست را نشان دهند. به این حال احتمالا سرمایه گذاری که شما خواهان دریافت وجه از او هستید ممکن است در این شرایط چندان راغب به پرداخت نباشید.
طرح الکترونیکی: اکثر طرح های کسب و کار توسط کامپیوتر آماده شده و سپس پرینت گرفته می شوند از این رو معیاری از اطلاعات تجاری که زمانی به شکل کاغذی میان طرفین رد و بدل می شد اکنون به صورت الکترونیکی ارسال می شود. از این رو ممکن است داشتن نسخه الکترونیکی طرح، مناسب باشد. طرح الکترونیکی برای ارائه به گروه با استفاده از پروژکتورهای آموزشی، در دسترس بوده یا برای رفع نیاز سرمایه گذار بصیری به کار می رود که می خواهد طرح صفحه گسترده پیچیده ای را به دقت مورد بررسی قرار دهد.
منبع: entrepreneur
مقدمه ای بر طرح کسب و کار - مجله فرد
