حجم سهام شناور آزاد که عموماً در بازارهای سرمایه‌ی پیشرفته از میزان بالایی برخوردار است از جهات گوناگون بر بازار اوارق بهادار تأثیر می‌گذارد. افزایش عمق و نقدشوندگی سهام و تأثیر دست‌کم غیرمستقیم بر افزایش کارایی بازار را می‌توان از جمله اثرات افزایش سهام شناور آزاد دانست. در حال حاضر میزان سهام شناور آزاد بسیاری از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار، علی‌رغم وجود برخی الزامات قانونی از میزان مطلوبی برخوردار نیست. از این رو حجم پایین سهام شناور آزاد در بورس و در نتیجه نقدشوندگی پایین سهام به عنوان یکی از دغدغه‌های اساسی دست‌اندرکاران بازار سرمایه مطرح است. در این رابطه برخی پیشنهادها نظیر؛ تسهیل دسترسی به بازار، انجام معامله از طریق اینترنت، آزادسازی حساب سرمایه، هزینه‌ها و زیرساخت‌های معاملاتی، پذیرش مضاعف، مشارکت سرمایه‌گذاران جزء، تجدید ساختار بورس‌ها، راهبری شرکتی، کیفیت شرکت‌های پذیرفته شده، افزایش ساعات و نشست‌های معاملاتی و بازارگردانان در جهت افزایش نقدشوندگی و ترغیب سرمایه‌گذاران به شناورسازی سهام خود مطرح بوده است، ولی با این وجود علی‌رغم پیاده‌سازی بسیاری از پیشنهادات فوق، در حال حاضر کماکان شاهد وجود نقدشوندگی پایین بدلیل حجم پایین سهام شناور آزاد در بسیاری از سهام‌ شرکت‌ها می‌باشیم. در این رابطه در گزارش حاضر جهت ارائه راهکارهای جدید برای افزایش سهام شناور آزاد و نقدشوندگی سهام با مروری بر تجربیات سایر کشورها و مطالعات تطبیقی صورت گرفته، مشاهده می‌شود که یکی از راهکارهای اساسی مقامات و ناظران این بورس‌ها، معرفی و پیاده‌سازی انواع مختلفی از سهام و اوراق با پشتوانه سهام در بازارهای داخلی می‌باشد. از این رو با توجه به تجربیات موفق پیاده‌سازی این راهکار در سایر کشورها از یکسو و نیاز مبرم بورس اوراق بهادار تهران به افزایش حجم سهام شناور آزاد از سوی دیگر، در این گزارش در بخش نخست به معرفی 6 نوع سهام و اوراق با پشتوانه‌ی سهام پرداخته و در بخش دوم با مروری بر تجربیات کشورهای مجری، به تشریح برخی قوانین و مقررات مربوط به هریک از این اوراق پرداخته شده است. در پایان نیز برخی پیشنهادات اجرایی جهت افزایش سهام شناور آزاد ارایه شده است.



نگارنده: دکترمهدی ذوالفقاری

بورس اوراق بهادار تهران - راهکارهای افزایش نقدشوندگی سهام شناور آزاد در بورس اوراق بهادار