آشنایی با بازار سرمایه ایران (۲)
شرایط پذیرش و نقل و انتقال سهام در بازار فرا بورس ایران
الف) شرایط شرکت‌های سهامی عام (ناشر) و سهام آنها برای پذیرش در بازار اول فرابورس ایران:
۱- ثبت شرکت و سهام آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادارhttps://startupforum.ir/images/cdn/2018/04/1659.jpg
۲- با نام بودن سهام
۳- عادی بودن سهام (ممتاز نباشد)
۴- عدم وجود محدودیت موثر (وثیقه بودن بخش عمده ای از سهام نزد بانکها و مراجع قضایی) بر نقل و انتقال سهام
۵- پرداخت تمام بهای اسمی سهام
۶- حداقل سهام شناور به میزان ۱۰ درصد و حداقل تعداد سهامداران ۲۰۰ نفر
۷- وجود حداقل ۲ سال سابقه فعالیت (بهره‌برداری عملیات یا ارائه خدمات) پیش از پذیرش
۸- حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۱۰میلیارد ریال
۹- عدم وجود زیان انباشته
۱۰- صورت‌های مالی آخرین دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس
۱۱- مطلوبیت انتخاب سیستم حسابداری به لحاظ مالی و بهای تمام شده و تناسب آن با فعالیت‌های شرکت از نظر حسابرس
۱۲- سودآوری در سال مالی منتهی به زمان پذیرش و ارائه چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
۱۳- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارائی‌ها ۱۵%
۱۴- عدم وجود دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی (له یا علیه شرکت وجود)
۱۵- تهیه آخرین صورت‌های مالی طابق با مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان انتخاب حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
۱۶- عدم وجود سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفه‌ای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل
تبصره: هیئت پذیرش حسب مورد می‌تواند پذیرش سهام را منوط به انعقاد قرارداد بازارگردانی، مطابق دستورالعمل فعالیت بازارگردانی مصوب هیئت مدیرۀ سازمان، نماید.https://startupforum.ir/images/cdn/2018/04/1660.jpg
ب) شرایط شرکت‌های سهامی (ناشر) و سهام آنها برای پذیرش در بازار دوم فرابورس ایران:
۱- ثبت شرکت و سهام آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار
۲- با نام بودن سهام
۳- عادی بودن سهام (ممتاز نباشد)
۴- عدم وجود محدودیت موثر (وثیقه بودن بخش عمده ای از سهام نزد بانکها و مراجع قضایی) بر نقل و انتقال سهام
۵- پرداخت تمام بهای اسمی سهام
۶- حداقل سهام شناور به میزان ۵ درصد
۷- وجود حداقل ۱ سال سابقه فعالیت پیش از پذیرش
۸- حداقلِ آخرین سرمایه ثبت شده شرکت ۱ میلیارد ریال
۹- عدم وجود زیان انباشته
۱۰- صورت‌های مالی آخرین دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس
۱۱- مطلوبیت انتخاب سیستم حسابداری به لحاظ مالی و بهای تمام شده و تناسب آن با فعالیت‌های شرکت از نظر حسابرس
۱۲- سودآوری در سال مالی منتهی به زمان پذیرش و ارائه چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
۱۳- دارابودن برنامه عملیاتی مناسب برای خروج از مشمولیت ماده ۱۴۱ لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت (به تشخیص هیئت پذیرش)
۱۴- عدم وجود دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی (له یا علیه شرکت)
۱۵- تهیه آخرین صورت‌های مالی مطابق با مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان انتخاب حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار ۱۶- عدم وجود سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفه‌ای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل – طیق ماده ۷ دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام)، هیئت پذیرش حسب مورد می‌تواند پذیرش سهام را منوط به وجود حداقل یک بازارگردان، نماید. طبق مادۀ (۹) دستورالعمل مذکور حق‌تقدم خرید سهام جدید، در همان بازاری که سهام شرکت پذیرفته شده معامله خواهد شد.
پ) شرایط شرکت‌های سهامی عام (ناشر) و سهام آنها برای پذیرش در بازار سوم (بازار عرضه):
مطابق ماده ۱۰ دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرا بورس ایران (مصوب ۱۳۸۸/۱/۲۵ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) اوراق بهادار برای عرضه در بازار سوم فرا بورس باید حائز شرایط ذیل باشند:https://startupforum.ir/images/cdn/2018/04/1661.jpg
۱- قابلیت معامله آن توسط شورای عالی بورس اعلام شده باشد.
۲- در صورت مشمولیت مقررات، نزد سازمان ثبت شده باشند.
۳- برای نقل و انتقال آنها محدودیت وجود نداشته باشد.
۴- در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز، پذیرفته نشده باشند.
اوراق بهاداری که امکان معلمله در بازار سوم را دارند، عبارتند از:
- سهام شرکت‌های سهامی
- حق تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام
- سهام بی نام شرکت‌های سهامی عام
- سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام
- گواهی‌های سپرده بانکی
- اوراق مشارکت
- اوراق مشارکت رهنی
- صکوک
- گواهی‌های سرمایه گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان و آن دسته از صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله که در سایر بازارهای فرابورس پذیرفته نشده‌اند .
علاوه بر ۹ موردی که اشاره شد، پذیره‌نویسی شرکت‌های سهامی عام که در شرف تأسیس هستند نیز می‌تواند در بازار سوم فرابورس انجام شود.
ت) شرایط شرکت‌های سهامی عام (ناشر) و سهام آنها برای پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی:
به موجب مادۀ (۱۳) دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام)، پذیرش کلیۀ ابزارهای مالی بجز سهام و حق تقدم خرید سهام که با تأیید شورا و بنا به اعلام آن مشمول ثبت یا معاف از ثبت نزد سازمان باشد، در بازار ابزارهای نوین مالی امکان‌پذیر است؛ از جمله:
- اوراق مشارکتی منتشر شده با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار (که با نام بوده یا امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد، حداقل مبلغ اوراق صادره آن ۱۰۰ میلیارد ریال با سررسید بیش از یکسال و دارای حداقل یک بازارگردان باشد).
- اوراق مشارکت منتشر شده توسط دولت، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها (که با نام بوده یا امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد، حداقل ۶ ماه تا سررسید آن زمان باشد و معاملات دست دوم آنها تنها از فرابورس انجام شود).
- گواهی‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به شرط آنکه با نام بوده و نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشند و حداقل سرمایه صندوق ۵۰ میلیارد ریال باشد، در بازار اول فرابورس قابل پذیرش است.
- گواهی‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان، به شرط آنکه با نام بوده و نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشند و حداقل سرمایه صندوق ۱۰۰ میلیارد ریال باشد، در بازار اول فرابورس قابل پذیرش است.
- گواهی‌های سپردۀ سرمایه‌گذاری با شرایط زیر قابل پذیرش در بازار ابزارهای مالی نوین است:
◊ با نام باشند یا امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
◊ حداقل مبلغ اوراق صادره ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.
◊ حداقل ۶ ماه تا سررسید گواهی‌ها باقی مانده باشد.
◊ تعهد و تضمین پرداخت اصل و سود علی‌الحساب گواهی‌ها توسط بانک عامل
◊ معاملات دست دوم گواهی‌ها تنها از طریق فرابورس انجام شود.
◊ گواهی‌ها با رعایت مقررات دستورالعمل اجرایی انتشار گواهی سپردۀ سرمایه‌گذاری، توسط بانک عامل صادر شده باشد.
- انواع صکوکی که با مجوز سازمان منتشر می‌گردند (به شرط آنکه با نام بوده یا امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد، حداقل ۶ ماه تا سررسید آن زمان باشد، حداقل مبلغ اوراق صادره آن ۱۰۰ میلیارد ریال و دارای دست کم یک بازارگردان باشد) قابل پذیرش در بازار ابزارهای مالی نوین می‌باشد.
- سایر ابزارهای مالی که به تشخیص شورا قابل معامله بوده‌اند، با شروطی که هیئت پذیرش تعیین می‌کند، در بازار ابزارهای مالی نوین قابل پذیرش است
ث) شرایط شرکت‌های سهامی عام (ناشر) و سهام آنها برای پذیرش در بازار پایه:
نقل و انتقال سهام شرکت‌های سهامی عام که در بورس اوراق بهادار یا فرابورس پذیرفته نشده باشد، با شرایط زیر در بازار پایه انجام می‌پذیرد:
- ثبت شرکت و سهام آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار
- با نام بودن سهام ( چنانچه سهام بی‌نام باشد، امکان نقل و انتقال آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد).
- امکان نقل و انتقال سهام در نمادهای متفاوت در سامانۀ معاملات (در صورت عدم پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهام)
- امکان نقل و انتقال سهام ممتاز (در صورت وجود) در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
- انتخاب حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
به موجب مادۀ (۲۱) سایر ابزارهای مالی نیز که از نطر شورا قابل نقل و انتقال شناخته شده‌اند، چنانچه در بورس اوراق بهادار یا فرابورس پذیرفته نشده باشند، قابل نقل و انتقال در بازار پایه خواهند بود. در پایان ذکر چند نکته ضروری است:
۱) خرید و فروش سهام پذیرفته شده در بازار فرابورس:
هر سرمایه‌گذار حقیقی یا حقوقی این امکان را دارد تا پس از دریافت کد سهامداری، به معامله در بازار فرابورس بپردازد. با توجه به بازاری که سهام مورد نظر سرمایه‌گذار در آن عرضه می‌شود، وی می‌تواند با ارائه سفارش خود در قیمت و تعداد مشخص به یکی از روش‌های معمول (حضوری، تلفنی، اینترنتی و یا آنلاین) نسبت به خرید یا فروش آن سهم اقدام نماید. چنانچه در مطلب “روش های معامله در بازار بورس اوراق بهادار” و “راهنمای دریافت کد معاملاتی بورس اوراق بهادار و کد آنلاین در کارگزاری آگاه” بیان شد، برای اعلام درخواست خرید یا فروش به روش تلفنی، اینترنتی و آنلاین، علیرغم داشتن کد سهامداری، نیاز است تا قرارداد مربوط به هر یک از روش‌های مذکور نیز توسط سرمایه‌گذار امضا و به کارکزاری تحویل شود. مطلب مرتبط: مبانی سرمایه گذاری موفق در بورس چیست؟ ۲) دامنه نوسان:
دامنه نوسان سهام شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده دربازار های اول و دوم بازار فرابورس و همچنین اوراق مشارکت (چهارم) قابل ارائه در این بازار، ۵± درصد است و قیمت سهام یک شرکت بدون اعمال حجم مبنا می تواند نسبت به قیمت پایانی روز قبل، در یک دامنه ۵± درصدی، نوسان مثبت یا منفی داشته باشد. ۳) کارمزد معاملات در بازار فرابورس ایران:
بر اساس سقف نرخ کارمزدها و خدمات در بازار سرمایه ایران که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر شده است، کارمزد سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بازار فرابورس طبق جدول شکل زیر است:
https://startupforum.ir/images/cdn/2018/04/1662.jpgکارمزد سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بازار فرابورس
https://bashgah.com/blog/%d8%a2%d8%b...%d9%86-%db%b2/
