در دنیای امروز هیچ چیز برای آینده بانک‌ها حیاتی‌تر از رابط کاربری برنامه‌ریزی (API) نیست. APIها در پشت صحنه و در هسته مرکزی فعالیت‌های بانکی نقش‌آفرینی می‌کنند و مشخص می‌کنند که نرم‌افزارهای بانکی چگونه باید عمل کنند. اما در حال حاضر این API‌ها یکی از ابزارهای قدرتمند بانک‌ها در جهت ایجاد ارتباط قوی‌تر با مشتریان به شمار می‌روند. API ها به بانک ها کمک می‌کنند تا به اهداف دیجیتالی خود دست یافته و منجر به افزایش رضایتمندی مشتری و در نتیجه افزایش وفاداری مشتری شوند. علاوه بر این، API‌ها منجر به ایجاد عرصه‌ای نوین شده‌اند که در این عرصه بانک‌ها و استارتاپ‌های فینتک می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند. API‌ها نوآوری جدیدی نیستند، اما به کارگیری آن‌ها توسط بانک‌ها و بسیاری از صنایع دیگر به طور تصاعدی در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. در ابتدای سال 2016 در حدود 15 تا 50 هزار API در صنایع مختلف ایجاد شده است. API‌ها به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

API‌های شخصی

بانک‌ها از سال ها قبل جهت ایجاد امکان جریان اطلاعات بین سیستم‌های غول‌پیکر خود از API‌های شخصی استفاده می‌کرده‌اند. با رشد این سیستم‌ها، امروزه API های شخصی بعنوان یکی از زیرساخت‌های مهم سیستم اپراتورهای بانکی به شمار می‌روند که منجر به کاهش تضاد بین سیستم‌ها و بهبود عملکرد کل سازمان شده‌اند. در نظر‌سنجی انجام شده در سال 2015 تقریباً 88 درصد از بانک‌ها وجود API‌های شخصی را امری حیاتی در فعالیت‌های پشت باجه دانسته‌اند. API‌های مشارکتی

این API‌ها کمتر از API‌های شخصی مورد توجه قرار گرفته‌اند و این امکان را به بانک می‌دهند تا فرآیند یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها با یک شرکت همکار ثالث و با هدف توانمند‌سازی بانک در برخی از فرآیند‌ها انجام پذیرد. این API‌ها به بانک کمک می‌کنند تا کسب و کار خود را توسعه دهند، خدمات جدید و محصولات جدید را به سبد خود اضافه کنند و یا کانال‌های جدیدی باز کنند. API‌های باز

این API‌ها این امکان را می‌دهد که بانک با شرکت‌های ثالثی که همکاری دائمی ندارد اطلاعات کسب و کار خود و همچنین عملکردهای خود را به اشتراک بگذارد. گرچه این روش در یک محیط کاملاً کنترل شده انجام می‌گیرد، اما بسیاری از بانک ها به دلایل امنیتی وارد این نوع از API ها نمی‌شوند. API‌ها زیربنای همکاری بانک‌ها و فینتک‌ها

بانک‌ها و فینتک‌ها سال‌های سال به دنبال یک زمین مشترک برای همکاری بودند. فینتک‌ها خود را با هدف بدست آوردن سهمی از بازار نشان دادند و توانستند طرح‌های بدیعی را به سیستم بانکی وارد کنند. اما این شرکت‌ها در زمانی که بانک‌ها استقبال قابل توجهی از آن‌ها در زمینه دسترسی به مشتریان و افزایش قدرت فرآیندها کردند، خود را عقب کشیدند.
بانک‌ها می توانند از طریق API‌ها دسترسی کاملی به توانایی‌های فینتک‌ها از جمله سرعت و نوآوری داشته باشند. این در صورتی است که بانک‌ها منابع اطلاعاتی خود را نیز با فینتک‌ها به شراکت بگذارند. بر اساس تحقیقات انجام شده که نتایج آن در شکل 1 ارائه شده است. راهبرد فینتک‌ها و بانک‌ها تفاوت مشخصی در همکاری دارد. در زمینه همکاری بین بانک و فینتک، بانک‌ها استقبال بیشتری از فینتک‌ها دارند، در صورتی که فینتک‌ها بیشتر به دنبال رقابت با بانک‌ها هستند تا همکاری.
شکل 1- استراتژی‌های آینده فینتک ها و بانک ها (آخرین آمار 2017)
با این حال، هر یک از دو صنعت نقاط قوت و ضعفی دارد که منجر میشود هیچ یک از دو صنعت نتوانند بدون همکاری با دیگری به آنچه در ذهن دارند برسند. بانک‌ها امتیازات خاصی را در زمینه ارتباط با مشتری، وسعت شبکه، تخصص در قانون‌گذاری و علی‌الخصوص سرمایه‌گذاری کلان دارند که از دسترس فینتک‌ها خارج است. همچنین فینتک‌ها توانایی ایجاد محصولات نوین، سرعت، راهکارهای زیرکانه و شیوه‌های متفاوت هستند که بانک‌ها بدون همکاری با فینتک‌ها از آن بی بهره هستند.
نتیجه همکاری این دو صنعت منجر به افزایش استفاده از اطلاعات، توسعه مدل‌ها، افزایش خدمات و افزایش اعتماد می‌شود که به نفع هر دو صنعت است (شکل 2).
شکل 2- تکامل راه‌های کسب و کار جدید از همکاری دو صنعت
مسائل مربوط به اتخاذ API‌ها توسط بانک‌ها

API‌ها با وجود خدمات جدیدی که به بانک‌ها ارائه می‌دهند، چالش‌هایی نیز به همراه دارند. امنیت اطلاعات یکی از مهمترین چالش‌های API هاست که در این زمینه 5/69 درصد از فینتک‌ها و 1/74 درصد از بانک‌ها هراس خود را این امر اظهار داشته اند. 8/72 درصد از فینتک‌ها و 5/69 درصد از بانک‌ها نیز حقوق شخصی مشتری را از جمله نگرانی‌های خود عنوان کرده‌‌اند. علاوه بر این، هر دو صنعت اظهار داشته‌اند که امکان سقوط محصولات قدیمی با ارائه محصولات جدید توسط خود شرکت‌ها وجود دارد که منجر به وارد آمدن خسارت نیز می‌شود (شکل 3).
شکل 3- مسائل مربوط به استفاده از API‌ها در بانک (نظر سنجی بانک‌ها و فینتک‌ها در 2017) چالش‌ها و امتیازات بانکداری باز با استفاده از API ‌ها

بانکداری باز که به یکی از مهمترین بحث‌های بانکداری تبدیل شده است تنها از طریق استفاده از API‌ها امکان پذیر است. مدل بانکداری باز فرصت‌های جدیدی را برای ارائه محصولات و خدمات به بانک ارائه می‌کند. بانک‌های سنتی یک رابطه مستقیم با مشتری نهایی داشتند و تنها راه ارائه محصولات جدید آن بود که بانک‌ها خود آن محصول را تهیه و ارائه کنند. اما در سیستم بانکداری باز، بانک باید برای توسعه خود به تعداد زیادی از شرکت‌های همکار اجازه دهد تا وارد فرآیندهای بانک شوند. در نتیجه این همکاری گسترده می تواند سرعت بسیار بالایی به بانک در توسعه خود دهد. اما با این حال، مدل بانکداری باز در کنار امتیازاتی که برای بانک دارد، چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. تعدادی از امتیازات و چالش‌های بانکداری باز در شکل 4 ارائه شده است.



API های باز دریچه ای به حیات آینده بانک ها