پتنت چیست و چه کاربردهایی در ایران دارد؟

پتنت یا سند ثبت اختراع ابزاری قانونی برای محافظت از حقوق مالکیت فکری مخترع است. فرض کنید اختراعی انجام داده اید و می خواهید امتیاز آن را به یک کارخانه یا شرکت بفروشید؛ اثبات اینکه این اختراع نتیجه فکر شماست از طریق این سند ثبت اختراع انجام می شود. سند ثبت اختراع مجوزی برای تولید نیست بلکه فقط دیگران را از تولید اختراع شما باز می دارد و بنابراین هر کس بخواهد ایده یا نوآوری شما را تولید کند باید این حق را از شما خریداری کند. پس به طور کلی می توان گفت که سند ثبت اختراع به منظور منفعت بردن مخترع از فکر و ایده اش ایجاد می شود. امتیاز ثبت اختراع از آن کسی است که زودتر از دیگران آن را ثبت کرده باشد و هیچ اهمیتی ندارد که مخترع دیگری زودتر آن را اختراع کرده یا نه. همچنین اینطور نیست که تا ابد این حق انحصاری مالکیت اختراع برای مخترع محفوظ بماند بلکه حق اختراع یک بازه زمانی محدود که معمولا ۲۰ سال است را شامل می شود. نکته بسیار بسیار مهمی در ثبت اختراعات وجود دارد و آن این است که هر کس بخواهد ایده و یا راه حل صنعتی خود را ثبت کند باید تمام جزئیات مربوط به ایده، ساخت و تولید و نکات آن را در پتنت بیاورد. نکته بسیار بسیار مهم دیگر این است که حق امتیاز پتنت محدود به کشورهایی است که این ثبت اختراع در آنها ثبت شده باشد. مثلا کسی که در آمریکا پتنت ثبت می کند فقط در آمریکا می تواند از امتیاز ایده و اختراع خودش استفاده کند و دیگران را از تولید آن بازدارد. به عنوان مثال اگر فردی در کشور چین همین اختراع را به تولید برساند، به لحاظ حقوقی مخترع آمریکایی نمی تواند ادعایی در مورد اقدام او بکند مگر اینکه همین ثبت اختراع را در چین نیز به ثبت برساند. جمع دو نکته بالا فرصتی بسیار عالی را برای کسانی که در ایران فعالیت علمی و یا تولیدی دارند بوجود آورده است چون اولا اکثر نکات و جزئیات ایده ای که به آن نیاز داریم در پتنت ها وجود دارد و ثانیا استفاده از این ایده ها درکشور ما کاری غیر قانونی نیست! مگر اینکه یک نفر آن ایده را در ایران ثبت اختراع کرده باشد. بنابراین استفاده از پتنت ها لقمه ای جویده را برای متخصصان، دانشجویان و شرکتهای دانش بنیان فراهم می کند تا بتوانند با جدیدترین روشهایی که مغزهای فعال بشر بوجود آورده است آشنا شوند و به قولی چرخ را از نو اختراع نکنند. پتنت برای چه گروهی از افراد مفید است؟ ۱) دانشجویان اکثر دانشجویانی که مشغول پایان نامه خود هستند، به ایده های جدید و نو برای انجام موضوع پایان نامه خود نیاز دارند. اطلاع از ایده ها و راه حل های جدید هم در مرحله انتخاب موضوع پایان نامه و هم در زمان انجام آن کمک موثری به دانشجویان می کند و باعث می شود که پایان نامه ای پربار ارائه دهند و در زمان خود صرفه جویی نمایند. اشتباهی که بسیاری از دانشجویان انجام می دهند این است که برای انجام پایان نامه خود فقط از مقالات ISI استفاده می کنند. توجه داشته باشید که این مقالات ارزش علمی بسیار بالایی دارند اما در اکثر اوقات فقط جنبه علمی یک موضوع را مورد بررسی دقیق قرار می دهند. این درحالی است که اگر پایان نامه ما موضوعی در راستای طراحی و ساخت داشته باشد، نیازمند برپایی چیدمان آزمایشگاهی هستیم و جزئیات و نکات این چیدمان در مقالات پیدا نمی شود. اگر بتوان در موضوع مورد نظر پتنتهایی مناسب پیدا کرد، مطمئن باشید که جزئیات فنی و ساختاری چیدمان مناسب کارتان را می توانید در آن پیدا کنید. ۲) محققان شرکتهای دانش بنیان و مراکز تحقیقاتی افرادی که به عنوان محقق در یک شرکت دانش بنیان مشغول کار هستند، شب و روزشان آگاهی از فناوری های جدید و راه حل های نوآورانه است چون این اطلاعات برای آنها حکم طلا و کیمیا را دارد و آنها می توانند این اطلاعات را به پول تبدیل کنند. اگر شرکت های دانش بنیان نحوه استفاده صحیح از این اطلاعات را بدانند، مثل این است که میلیون ها کارمند رایگان و حرفه ای برای آنها کار می کنند و مدام برایشان راه حل های نوآورانه تولید می کنند. ۳) مدیران و تصمیم گیران شرکتهای تکنولوژی محور فرض کنید مدیر عامل یک شرکت تکنولوژی هستید و مسئول تصمیم گیری برای انتخاب تکنولوژی آینده ای هستید که قرار است شرکت بر روی آن سرمایه گذاری کند؟ چطور این کار را انجام می­دهید؟ احتمالا کار معقول این باشد که نگاهی به دور و بر خودمان بکنیم و ببینیم که دنیا به چه سمتی در حال حرکت است. یکی از راههای فهمیدن جهت حرکت تکنولوژی دنیا استفاده از پتنت است. تحليل پتنت به عنوان ابزاري قدرتمند سالهاست كه چراغ راه شركتهاي فن آوری و بزرگ دنيا مي باشد. اين ابزار براي كشورهاي در حال توسعه، يك ميانبر محسوب مي شود كه با تكيه بر آن توسعه فناوري در كشور سرعت بيشتري خواهد گرفت. بطوريكه از اين ابزار مي توان براي مانيتورينگ رقبا و رصد شركتها و بنگاههاي رقيب استفاده نمود. تحليل پتنت، علاوه بر اينكه جايگاه فعلي فناوري را براي ما نشان مي دهد، سمت و سويي كه فناوري در آن در حال حركت است را نيز ترسيم مي كند. با اين تفاسير تحليل پتنت براي كشورهاي در حال توسعه اي چون ايران يك امر اجتناب ناپذير محسوب مي شود. حال که با اهمیت پتنت و کاربردهای آن آشنا شدید، مطلب بعدی که در مورد نحوه جستجو و دانلود پتنت است را دنبال کنید.

پتنت چیست و چه کاربردهایی در ایران دارد؟ وب سایت کارآفرین باش